امروزه سمان‌های رزینی به علت خاصیت حلالیت پایین خود و برخورداری از قدرت خمش بالا، خواص فیزیکی و شیمیایی فوق‌العاده، هندلینگ آسان و نیز ویژگی‌های زیبایی‌شناختی مطلوب، به طور گسترده در انجام فرآیند لوتینگ و ترمیم‌های زیبایی غیرمستقیم در مطب‌های دندانپزشکی به کار می‌روند. این سمان‌ها نخستین بار در دهه 1950 میلادی روی کار آمدند و از آن زمان تا کنون توانسته‌اند محبوبیت قابل توجهی را کسب نمایند. سمان‌های رزینی با ایجاد یک ماتریکس پلیمری هرگونه گپ و فضای خالی در حد فاصل دندان و ماده ترمیمی را پوشش داده و با کاستن از تنش‌های وارده به دندان‌ها مانع از ایجاد شکستگی‌های میکروسکوپی در بخش داخلی ترمیم‌های سرامیکی می‌گردند.
نسل‌های قدیمی‌تر این سمان‌های رزینی از قدرت چسبندگی پایینی به سطوح دندانی برخوردار بودند که تا حدی از درصد بالای انقباض پلیمریزاسیون آن‌ها نشأت می‌گرفت. این سمان‌ها همچنین ضریب انبساط حرارتی و جذب آب قابل توجهی را از خود نشان می‌دادند که به نوبه خود شانس بروز مشکلاتی چون ریزنشت یا میکرولیکیج (Microleakage) را افزایش می‌داد. علاوه بر آن، حذف سمان اضافی در کار با این مواد اقدامی دشوار تلقی می‌شد. در حقیقت نخستین نقطه قوت این ترکیبات را می‌توان حلالیت پایین آن‌ها در نظر گرفت. البته امروزه به لطف به کارگیری تکنولوژی‌های پیشرفته در ساخت و پلیمریزاسیون این سمان‌ها، این مشکلات تا حد زیادی برطرف شده است و بنابراین سمان‌های رزینی به عنوان انتخابی ایده‌آل برای انجام فرآیند لوتینگ دندان در نظر گرفته می‌شوند.
سمان‌های رزینی به کار رفته در مصارف دندانپزشکی متداول، بر مبنای سازوکار پلیمریزاسیون و متد تشکیل ماتریکس خود به انواع لایت کیور، سلف کیور (یا کمیکال کیور) و دوال کیور تقسیم‌بندی می‌شوند. یک روش دیگر برای طبقه بندی این سمان‌ها به کمک خواص ادهزیو این مواد است که بر اساس آن سمان‌ها را می‌توان در یکی از گروه‌های توتال اچ (Total etch)، سلف اچ (Self-etch) و سلف ادهزیو (Self-adhesive) یا یونیورسال جای داد. به طور کلی، سمان‌های توتال اچ نتایج فوق‌العاده‌ای را به نمایش گذاشته و به عنوان تکنیک برتر در نظر گرفته می‌شوند. با این حال بسته شرایط ممکن است سمان‌های تک مرحله‌ای برای عاج یا دنتین و سمان‌های سلف اچ برای روکش‌های سرامیکی (آلومینا و زیرکونیا) و روکش‌های فلزی-سرامیکی مورد استفاده قرار گیرند.
انواع تکنیک چسبندگی خود بحث مفصلی است که در این مقال نمی‌گنجد. در این مطلب قصد داریم در مورد فرآیند پلیمریزاسیون صحبت کنیم و به شما اطلاعاتی جامع و کاربردی درباره سمان رزینی سلف کیور ارائه دهیم. اما برای اینکه بهتر متوجه تفاوت سمان‌های رزینی سلف کیور با انواع لایت کیور و دوال کیور شوید، ابتدا بایستی در مورد ویژگی‌های اصلی هر یک از این متدهای پلیمریزاسیون اطلاعاتی را به دست آورید.
فرق سمان‌های لایت کیور، سلف کیور و دوال کیور در چیست؟
فرق سمان‌های لایت کیور، سلف کیور و دوال کیور در چیست؟
در حالت ایده‌آل، مونومرهای ترکیبات رزینی در طی فرآیند کیورینگ به طور کامل به فرم پلیمریزه درآمده و به این ترتیب خواص مکانیکی و قابلیت چسبندگی آن‌ها افزایش می‌یابد. با این حال، تمامی پلیمرها حاوی مقدار قابل توجهی مونومرهای باقی مانده هستند و درجه تبدیل آن‌ها در طی شرایط عادی بین ۵۵ تا ۷۵ درصد متغیر است. این مونومرهای باقی مانده شدیداً سمی بوده و موجب بروز واکنش‌های جانبی زیستی در بافت و خصوصاً پالپ دندان می‌گردند. همچنین این مونومرها خطر لیکیج یا نشت مارژینال را افزایش داده و به علت پلیمریزاسیون ناکافی سمان ها موجب بروز حفرات ثانویه در دندان می‌گردند. از این موضوع اهمیت پلیمریزاسیون کافی و مناسب سمان‌های رزینی نتیجه می‌گردد.
سمان‌های رزینی لایت کیور ورکینگ تایم (working time) مطلوبی را پیش از تکمیل پلیمریزاسیون به کمک یونیت لایت کیور در اختیار دندانپزشک قرار می‌دهند. با این حال دشواری در کیور کردن سمان در نواحی دور از منبع نور یکی از محدودیت‌های اصلی به کارگیری این روش به حساب می‌آید. سمان‌های رزینی سلف کیور (یا کمیکال کیور) احتیاجی به منبع نورانی ندارند و پلیمریزاسیون آن‌ها تحت تأثیر ضخامت ترمیم غیرمستقیم قرار نمی‌گیرد؛ با این حال ورکینگ تایم آن‌ها محدود بوده و علاوه بر آن، سلف کیور روشی به شدت حساس به تکنیک در نظر گرفته می‌شوند. روش پلیمریزاسیون دوال کیور نیز به عنوان راهکاری مؤثر برای تلفیق مزایای تکنیک‌های لایت کیور و سلف کیور طراحی شده است. سمان‌های رزینی دوال کیور را می‌توان پس از مخلوط شدن به کمک مواجهه با نور و یا بدون آن تحت فرآیند پلیمریزاسیون قرار داد. خاصیت سلف کیور در این روش باعث می‌شود که نواحی غیر قابل دسترس توسط منبع نور نیز به میزان کافی پلیمریزه گردند. با این حال فرآیند سلف کیور در سمان‌های رزینی دوال کیور نه تنها کندتر بوده، بلکه کارایی پایین‌تری را نیز در مقایسه با به کارگیری منبع نورانی از خود نشان می‌دهد.
روش‌هایی که برای کیورینگ این سمان‌ها به کار برده می‌شود، در تعیین کارکردهای بالقوه هر یک از این مواد نقشی کلیدی را ایفا می‌کند. برای مثال، در شرایطی که امکان لایت کیور چندانی وجود ندارد (مثلاً در نواحی غیر قابل دسترس)، انتخاب سمان‌های سلف کیور در مقایسه با انواع دوال کیور و -طبیعتاً- لایت کیور ارجحیت خواهد داشت. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد سمان‌های رزینی سلف کیور و خواص آن‌ها خواهیم پرداخت.
اگر میخواهید خرید لایت کیور در بهترین نوع و برند داشته باشید؛ مقاله‌ی راهنمای خرید لایت کیور دندانپزشکی را در مجله دنتیوا مطالعه فرمایید.
پلیمریزاسیون کمیکال و سمان رزینی سلف کیور
پلیمریزاسیون سمان‌های رزینی کمیکال کیور از طریق انجام یک واکنش شیمیایی صورت می‌گیرد. این سمان‌ها تحت عنوان سمان‌های سلف کیور نیز شناخته می‌شوند. علت این امر این است که به منظور آغاز واکنش پلیمریزاسیون، نیاز است که دو نوع ماده با یکدیگر ترکیب گردند. این سمان‌ها خصوصاً در نواحی دور از دسترس که در آن‌ها فرآیند لایت کیور دشوار است به کار برده می‌شوند. از جمله مثال‌های چنین شرایطی می‌توان در ترمیم‌های فلزی، پست‌های اندو و ترمیم‌های سرامیکی که امکان پلیمریزاسیون کافی آن‌ها توسط دستگاه لایت کیور وجود ندارد اشاره کرد.
یکی از معایب سمان‌های رزینی پلیمریزه شده به روش شیمیایی (سلف کیور) محدودیت تنوع آن‌ها از نظر رنگ و میزان شفافیت است. برای این منظور، سمان‌های دوال کیور به عنوان یک گزینه جایگزین مناسب معرفی می‌گردند. به علاوه، می‌توان به کمک سمان‌های دوال کیور، پلیمریزاسیون نواحی در دسترس را با استفاده از دستگاه لایت کیور تکمیل نمود.
در ادامه این مقاله به معرفی یکی از پرطرفدارترین سمان‌های رزینی موجود در بازار یعنی سمان رزینی سلف کیور مستردنت می‌پردازیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خرید این سمان‌ها و استعلام از آخرین قیمت‌های به روز این محصولات به فروشگاه دندانپزشکی دنتیوا مراجعه کنید.
سمان رزینی سلف کیور مستردنت (Master-Dent)
سمان رزینی مستردنت یک سمان دائمی تقویت‌شده، سلف کیور، سلف ادهزیو و چند منظوره برای پرداخت نهایی روکش‌های دندانی، بریج‌ها، ونیرها، پروتزهای ایمپلنت و انواع پین و پست محسوب می‌گردد. این سمان فاقد خاصیت حلالیت در بزاق دهان بوده و از همین رو به عنوان سمان دائمی گزینه‌ای ایده‌آل به شمار می‌آید. خواص فیزیکی و هندلینگ آسان این سمان موجب گردیده است که ورکینگ تایم آن افزایش یافته و فرآیند جایگذاری و پاکسازی آن تسهیل گردد. عملکرد قابل اطمینان این سمان نیز از دیگر نقاط قوت آن به شمار می‌آید.
ترکیب اصلی این سمان متشکل از متاکریلات و فیلرهای معدنی بوده و فاقد اوژنول (Eugenol) است. قدرت اتصال سمان مستردنت به عاج و مینای دندان مانع از نشت (لیکیج) مارژینال مواد گردیده و قابلیت ریتنشن ترمیم را حفظ می‌نماید. این ماده کاملاً با محیط طبیعی بدن سازگاری داشته و این امر موجب می‌گردد که در استفاده از آن، احساس عدم راحتی بیمار به حداقل برسد. فرآیند کیورینگ این محصول منحصر به فرد بوده و در دو مرحله به انجام می‌رسد. در مرحله نخست، سمان به درجه قوام کافی برای نگه داشتن ماده ترمیمی دست یافته و یک بازه زمانی ۶۰ الی ۸۰ ثانیه‌ای برای حذف ماده اضافی را فراهم می‌آورد. پس از تقریباً دو دقیقه قرار گرفتن متریال در دهان، مرحله نهایی آغاز گردیده و در طی آن پلیمریزاسیون سمان تکمیل می‌گردد.
به طور خلاصه مزایای استفاده از این سمان رزینی را می‌توان اینگونه برشمرد:
- محلول چند منظوره برای انواع مصارف لوتینگ
- قدرت اتصال بالا
- عدم حلالیت در بزاق
- سازگاری بافتی که موجب افزایش راحتی پس از ترمیم می‌گردد
- فاقد اوژنول
- سیستم تزریق منحصر به فرد از طریق سرنگ اتومیکس
- استفاده آسان از این سمان که موجب صرفه جویی در وقت و انرژی می‌گردد
سخن آخر
سمان‌های رزینی امروزه در عرصه دندانپزشکی به محبوبیتی استثنایی دست یافته‌اند. علت این موضوع را می‌توان به قابلیت حلالیت پایین این مواد در مایعات و خصوصاً بزاق دهان و نیز خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد این سمان‌ها نسبت داد. سمان‌های رزینی بر پایه مکانیسم پلیمریزاسیون خود به انواع مختلفی طبقه بندی می‌شوند. این انواع عبارتند از: سمان‌های لایت کیور، سلف کیور (کمیکال) و دوال کیور (که با ترکیبی از دو روش قبلی پلیمریزه می‌گردد).
هر یک از این تکنیک‌های پلیمریزاسیون کارکردهای منحصر به فرد خود را دارا بوده و دندانپزشک بسته به شرایط کلینیکی بیمار و نوع ترمیم، از میان این سمان‌های رزینی مناسب‌ترین آن‌ها را انتخاب و برای بیمار خود به کار می‌برد. سمان‌های سلف کیور مانند سمان سلف کیور و سلف ادهزیو مستردنت به عنوان یک سمان دائمی پرکاربرد برای اتصال روکش‌های دندان، بریج، ونیر، پروتز و… به شمار رفته و با قدرت اتصال بالا و سازگاری بافتی چشمگیر، تجربه‌ای استثنایی را برای مراجعین به کلینیک‌های دندانپزشکی رقم خواهند زد. شما می‌توانید این محصولات را با قیمتی مناسب در فروشگاه وب سایت دنتیوا بیابید.
منبع: hindawi
