کامپوزیت یک ماده پرمصرف در انجام ترمیم‌های مستقیم دندان به شمار می‌رود. با این حال، کیفیت ماده به کار رفته به تنهایی تمام ماجرا نیست و نحوه کار با آن نیز نکته مهم دیگری است که بایستی مدنظر قرار گیرد. برخی اشتباهات رایج در هنگام کار با کامپوزیت‌ها می‌توانند بر نتایج حاصل و رضایت بیماران اثر سوء بگذارند. بنابراین در این مقاله سعی داریم به معرفی این اشتباهات پرداخته و به شما راه‌هایی را برای جبران آن‌ها بیاموزیم.
اشتباه شماره ۱: عدم استفاده از بزرگ نمایی در حین کار
به کارگیری کامپوزیت‌ها از تکنیکی بسیار حساس برخوردار بوده و مراحل گوناگونی را نیز شامل می‌شود. دندانپزشکان باسابقه در این زمینه بر این باورند که عدم استفاده از بزرگ نمایی در حین کار موجب می‌گردد که جزئیات به خوبی قابل مشاهده نبوده و بنابراین ترمیم با دقت کافی انجام نپذیرد. برخی از جزئیاتی که دانستن آن‌ها در حین کار ضروری است، تنها توسط بزرگ نمایی مناسب قابل مشاهده خواهند بود.
بزرگنمایی مناسب برای برای کار با کامپوزیت چقدر است؟
میزان بزرگ نمایی بسته به ترجیحات دندانپزشک متفاوت بوده و گروهی بزرگ نمایی ۵/۴ برابر را ایده‌آل می‌دانند. این در حالی است که برخی از دندانپزشکان ترجیح می‌دهند در حین کار از میکروسکوپ استفاده کنند. اکنون استفاده از ابزارهای بزرگ نمایی در انجام ترمیم‌های دندان به امری روتین مبدل شده است و دانشکده‌های دندانپزشکی نیز دانشجویان خود را ملزم به استفاده از این تجهیزات می‌نمایند.
دقت داشته باشید که کار با وسایل در این شرایط ممکن است اندکی با حالت طبیعی اندکی متفاوت بوده و بنابراین ممکن است جهت عادت کردن به فیلد کار و تنظیم حرکات دست خود احتیاج به مقداری زمان داشته باشید. علی رغم این موضوع، دندانپزشکان این تکنیک را قویاً مورد تأکید قرار می‌دهند. عدم به کارگیری فناوری بزرگ نمایی موجب می‌گردد نتوانید خدمات باکیفیتی را به مراجعین خود ارائه دهید.
برای اطلاع از قیمت و خرید قلم کامپوزیت دندانپزشکی به این صفحه مراجعه کنید.
اشتباه شماره ۲: از رطوبت برحذر باشید
پیش‌تر که از آمالگام به طور رایج برای انجام ترمیم‌های دندانی استفاده می‌گردید، مقادیر اندک بزاق اثر چندانی بر روی نتایج کار نمی‌گذاشت. با این حال اکنون با روی کار آمدن رزین‌های کامپوزیتی این امر دیگر صادق نیست.
نکته مهم: آلودگی پرپ با بزاق یا خون موجب پایین آمدن کارایی در برهم‌کنش میان رزین کامپوزیت و دندان طبیعی فرد می‌گردد. این مواد آلوده‌کننده مانع از آن می‌گردند که رزین کامپوزیت به خوبی در ساختار دندان نفوذ نموده و بنابراین موجب کاهش استحکام در اتصال میان رزین و دندان می‌گردند.
دندانپزشکان بر این باورند که ممانعت از ایجاد این آلودگی با بزاق یا خون پس از فرآیند اچینگ بسیار حائز اهمیت است. در طی این فرآیند لایه اسمیر حذف گردیده و سطحی پرمنفذ برای اتصال کامپوزیت پدید می‌آید.
به بیان دیگر، رعایت تکنیک ایزوله در هنگام کار با کامپوزیت‌ها بسیار ضروری است. هنگام انجام باندینگ بایستی از دست نخورده بودن فیلد کار خود تا حد امکان اطمینان حاصل کنید. برای این کار می‌توان از روش‌های زیر استفاده نمود:
- استفاده از رابردم (Rubber Dam) یکی از راهکارهایی است که برای حفظ تکنیک ایزوله پیشنهاد می‌شود. اگرچه کار با این ابزارها بسیار زمان‌بر بوده و بنابراین بیشتر دندانپزشکان ترجیح می‌دهند که در مطب خود از رابردم‌ها استفاده نکنند و به جای آن روش‌های جایگزین را به کار برند.
- یکی از تکنیک‌های جایگزینی که برای ایزولاسیون معرفی شده است، عقب کشیدن دندان در حین باندینگ، مشاهده در زیر بزرگ نمایی مناسب و کنترل خونریزی است. به این ترتیب می‌توان فرآیند باندینگ را به نحو احسن به انجام رساند. استفاده از شیلدهای خشک یا رول‌های پنبه‌ای نیز فیلدی عاری از آلودگی را در حین کار با مواد ترمیمی کامپوزیتی در اختیار شما قرار می‌دهد.
- در صورتی که خونریزی قابل توجهی در ناحیه درمان وجود داشته باشد، معمولاً توصیه به استفاده از مواد هموستات می‌گردد. برای مواردی که خونریزی خفیف تا متوسط است می‌توانید از محصولاتی چون ViscoStat (ساخت کمپانی الترادنت) و برای خونریزی‌های بسیار شدید از Astringedent (که آن هم محصولی از کمپانی الترادنت است) استفاده کنید. گاهی اوقات پزشکان از لیزر بافت نرم برای سوزاندن بافت خونریزی دهنده (کوتر کردن) استفاده می‌کنند.
- نکته آخر آن که در هنگام انجام ترمیم‌های کلاس ۲ بایستی دقت مضاعفی به خرج دهید و توجه داشته باشید که باندها و وج‌های به کار رفته به منظور محکم ساختن ترمیم موجب تحریک لثه‌ها نگردد. در غیر این صورت شاهد خونریزی و ایجاد آلودگی در محیط کار خود خواهید بود. این آلودگی به نوبه خود بر روی نتیجه نهایی ترمیم شما اثر سوء خواهد گذاشت.
اشتباه شماره ۳: عجله در کیور کردن و عدم توجه به ابزارها
به دنبال پیشرفت و بهبود خواص مواد به کار رفته در دندانپزشکی، از برخی حساسیت‌های فنی در انجام اقدامات ترمیمی کاسته شده است. با این حال اصول اولیه همچنان به قوت خود باقی بوده و از جمله این موارد توجه به فرآیند لایت کیور کردن بسیار حائز اهمیت است. عدم مراقبت و سهل انگاری در تست کردن مرتب تجهیزات لایت کیور اشتباه رایجی است که بسیاری از دندانپزشکان از روی بی توجهی مرتکب آن می‌شوند.
توجه به میزان انرژی نورانی منتقل شده به مواد ترمیمی و متناسب بودن این انرژی با خواص فیزیکی این مواد امری ضروری است. با این وجود، اغلب اوقات حواس دندانپزشک آنچنان مشغول لایه بعدی است که فرآیند کیور کردن مورد غفلت قرار می‌گیرد. علاوه بر این، کافی بودن میزان انرژی وارد شده نیز موضوع مهم دیگری است که نبایستی فراموش شود.
این جزئیات ظریف اثر قابل توجهی را بر روی نتایج حاصل از ترمیم، ماندگاری و عملکرد دندان‌های درمان شده با این روش خواهند گذاشت. بنابراین اگرچه اکنون پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه تولید مواد ترمیمی صورت گرفته و این مواد با کیفیتی بی‌نظیر به بازار عرضه می‌شوند، با این حال درجه اطمینان از این مواد صد درصد نبوده و لازم است که فرآیند کیورینگ مناسبی نیز بر روی آن‌ها صورت گیرد.
اشتباه شماره ۴: دانش ناکافی در زمینه هندلینگ و خصوصیات مواد به کار رفته
دندانپزشکان هر یک بسته به ترجیحات فردی یا امکانات موجود ممکن است از انواع گوناگونی از کامپوزیت‌ها برای انجام اقدامات ترمیمی در مطب خود استفاده نماید. این کامپوزیت‌ها در دسته‌های مختلفی طبقه بندی شده و هر یک کاربرد و عملکرد متفاوتی دارند. در عین حال، کمپانی‌های مختلف نیز هر یک فرمولاسیون‌ها و تکنیک‌های بخصوصی را برای دستیابی به بهترین نتایج باندینگ ارائه می‌دهند.
بر طبق باور دندانپزشکان مجرب، یک اشتباه رایج افراد تازه‌کار، عدم شناخت نکات جزئی و ظریف در خصوص انواع متریال بوده و بنابراین توصیه بر آن است که هر دندانپزشک از نحوه هندلینگ و خصوصیات گوناگون کامپوزیت‌های مورد مصرف خود آگاهی کامل کسب نماید.
عدم آگاهی از خصوصیات کامپوزیت ممکن است نتایج منفی زیر را به دنبال داشته باشد:
- ممکن است اچینگ بیش از حد دندان صورت گرفته و بنابراین پس از ترمیم برای فرد حساسیت ایجاد گردد. از سوی دیگر، اچینگ ناکافی نیز در برخی سیستم‌ها رخ داده و با استحکام باند تداخل ایجاد می‌کند.
- همچنین در برخی سیستم‌ها نیاز است که ماده باندینگ اسکراب شود که در این صورت با آلودگی میکروبراش به بزاق یا خون، فرآیند باندینگ تحت الشعاع قرار گرفته و در نتیجه استحکام آن مطابق انتظار نخواهد بود.
- مشکل دیگری که در این شرایط ممکن است رخ دهد، زمان ناکافی برای تبخیر حلال در ماده باندینگ است که بر روی پر کردن منافذ میکروسکوپی عاج دندان توسط مونومرهای رزین اثر سوء خواهد داشت.
بنابراین، دندانپزشک نه تنها بایستی از مهارت بالایی در کار کردن با این مواد برخوردار باشد، بلکه نیاز است که با تکنیک‌های ضروری جهت دستیابی به بهترین باندینگ برای مواد مورد مصرف نیز آشنایی کامل داشته باشد. برای مثال، دندانپزشک بایستی بداند که چه میزان رطوبت برای دندان ضروری است تا علاوه بر پیشگیری از بروز حساسیت ناشی از خشکی بعد از ترمیم، در عین حال با فرآیند باندینگ نیز تداخل ایجاد نکند. این تداخل اغلب به دنبال رطوبت بیش از حد فیلد رخ می‌دهد.
به طور خلاصه، آنچه بسیار اهمیت دارد، پیروی از دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده و شناخت کاربرد صحیح ابزارها و مواد به کار رفته در انجام ترمیم دندان است.
اشتباه شماره ۵: عجله به خرج دادن در انجام ترمیم‌های کامپوزیتی
اساتید دندانپزشکی اغلب توصیه می‌کنند که برای انجام مراحل کامپوزیت دندان زمان کافی صرف کنید و دقت داشته باشید که حتماً تمامی مراحل مورد نیاز برای هر متریال را به طور کامل انجام دهید.
یکی از معضلاتی که عرصه دندانپزشکی امروزه با آن رو به روست، تأکید بیش از حد بر روی بازده کار از جهت کمّی است. بسیاری از دندانپزشکان خود را ملزم می‌دانند که چندین ترمیم را در یک نوبت ویزیت تکمیل نمایند. این در حالی است که عجله بیهوده و عدم توجه به زمان تعیین شده برای هر ماده (که دستورالعمل آن توسط کمپانی سازنده ارائه می‌گردد) موجب افت کیفیت کار خواهد شد.
این در حالی است که کاستن از سرعت کار و در عوض تمرکز بیشتر بر روی خواص کامپوزیت‌ها در کاهش نرخ شکست ترمیم بسیار مؤثر خواهد بود. هدف چه یک سیستم سه مرحله‌ای شامل اچ، پرایم و باند باشد و چه سیستم اچینگ یک مرحله‌ای نسل هفتم، رعایت دستورالعمل‌های ذکر شده توسط کمپانی امری حیاتی تلقی می‌شود.
تست کردن اکلوژن
امتحان کردن اکلوژن (Occlusion) دندان‌ها نیز مورد دیگری است که توجه ویژه به آن توصیه شده است. صرف زمان کافی برای چک کردن نحوه قفل شدن دندان‌ها بر روی هم قدم مهمی است که مانع از بازگشت بیماران به مطب دندانپزشکی به دنبال ایجاد حساسیت می‌گردد.
اکلوژن را می‌توان در حالت خوابیده مورد آزمون قرار داد. برای این منظور از بیمار خواسته می‌شود که چند بار به آرامی دندان‌های خود را به هم فشار داده و آن‌ها را به طرفین بر روی یکدیگر حرکت دهد. همچنین این حرکت در حالت نشسته نیز تکرار می‌شود تا هرگونه شبهه در خصوص عدم توازن دندان‌ها به دنبال تغییر حالت بدن برطرف گردد.
با انواع کامپوزیت دندان آشنا شوید.
جمع‌بندی نکات کلیدی در حین کار با کامپوزیت‌ها
- مواد کامپوزیتی در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری را از نظر نحوه ساخت و خواص فیزیکی شاهد بوده‌اند. سایز ذرات در مواد کامپوزیتی نانوفیل که امروزه به طور رایج مورد استفاده قرار می‌گیرند به گونه‌ای است که به آن‌ها مقاومت بالایی را در برابر سایش و شکستگی بخشیده و این مواد را به انتخابی مناسب برای درمان‌های ترمیمی دندان مبدل می‌سازند.
- این امر موجب شده است که کاربرد این کامپوزیت‌ها در حرفه دندانپزشکی روز به روز افزایش یابد. پرمصرف بودن این مواد به دندانپزشکان این امکان را می‌دهد که گزینه‌های درمانی گسترده‌تری را پیش روی بیماران قرار دهند. به این ترتیب از نیاز به ساخت ردیف‌های کامل دندان مصنوعی و محدودیت‌های این روش درمانی کاسته می‌شود.
- در عصر حاضر، اهمیت کسب مهارت و تخصص در کار با کامپوزیت‌ها برای دندانپزشکان بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. با وجود نوسانات شدید اقتصادی، اکنون بیماران بیشتر مایل به انجام درمان‌های طولانی مدت برای دندان‌های خود بوده و بنابراین بسیار مهم است که دندانپزشک بتواند گزینه‌های درمانی مختلف را در اختیار بیماران خود قرار دهد.
- در این مقاله چند اشتباه رایج در هنگام کار با کامپوزیت‌ها را برایتان شرح دادیم. توجه به این نکات و بر حذر بودن از این دام‌های شایع موجب ارتقای کیفیت ترمیم‌های دندانی و رضایت دوچندان مراجعین به کلینیک‌های دندانپزشکی می‌گردد. برای مطالعه بیشتر نیز این مقاله لاتین را پیشنهاد می کنیم.
کلیه دندانپزشکان از سراسر کشور می‌توانند از فروشگاه مواد دندانپزشکی دنتیوا بهترین مواد و تجهیزات دندانپزشکی را خریداری کنند. مزایای خرید از دنتیوا شامل پرداخت آسان، پشتیبانی 24 ساعته، ضمانت اصالت کالا و ارسال سریع است. تیم کارشناسان ما آماده پاسخگویی به هرگونه از سؤالات شما خریداران است.
می‌توانید از طریق شماره 09376316184 با ما در دنتیوا در ارتباط باشید.
