سرعت انتقال عوامل میکروبی در مکان‌های درمانی و به خصوص دندان‌پزشکی‌ها بسیار بالا است و سلامت بیماران و کادر پزشکی را در خطر می‌اندازد. دندان‌پزشک هنگام انجام اعمال مختلف بر روی بیماران، با ترشحات عفونی آن‌ها نظیر خون و سایر مایعات بدن، سر و کار دارد و گاهی ممکن است در طی یک عمل کل تجهیزات دندانپزشکی به آن‌ها آغشته شوند. در نتیجه کادر دندانپزشکی موظف هستند با انجام یک سری اعمال، تجهیزات دندانپزشکی را استریل و ضد عفونی‌کنند.
آیا استریلیزاسیون با فرایند ضدعفونی تجهیزات دندانپزشکی فرق دارد؟
در بسیاری از منابع پزشکی و دندانپزشکی، در بحث میکروب‌زدایی تجهیزات و مکان‌ها دو مفهوم استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن تجهیزات در کنار هم بیان میشوند. به همین دلیل برخی می‌پندارند استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن یک مفهوم واحد دارند و به یک معنی هستند. اما این دو روش، با هم کاملا متفاوت هستند و هیچ‌گاه نباید آن‌ها را با هم یکی دانست.
منظور از استریلیزاسیون تجهیزات، حذف تمام میکروبهای موجود است، این فرایند کاملا مطلق است و درجهبندی ندارد. اما در روشهای ضد عفونیکردن، با استفاده از محلولهای ضد عفونیکننده یا جوشاندن ابزار تعداد عوامل میکروبی موجود کاهش مییابد. محلولهایی که برای ضد عفونیکردن استفاده میشوند، براساس نوع و مدت زمان ماندگاری در سه درجه قوی، متوسط و ضعیف قرار میگیرند.
پس دندان‌پزشکان و همکاران عزیز، اگر به فکر تاسیس مطب دندانپزشکی خود هستید از مبحث مهم استریلسازی و تجهیزات مورد نیاز آن چشم‌پوشی نکنید. شما با تهیه ابزارآلات استریلسازی باکیفیت سلامت خود، پرسنل و بیماران را تضمین خواهید کرد.
استریلیزاسیون تجهیزات در دندانپزشکی چیست؟
در مطب دندانپزشکی میزان ترشحات عفونی بدن انسان مثل خون و سایر مایعات بدن او بسیار زیاد است، در نتیجه رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و استریلسازی تجهیزات در آن‌ها بسیار مهم است.
منظور از استریلسازی تجهیزات دندانپزشکی، استفاده از روشهایی است که منجر به حذف تمام عوامل بیماری‌زای زنده و غیرزنده میشود. استریلسازی یک راه کاملا مطمئن برای حذف تمام عوامل میکروبی از مطب دندانپزشکی است که از انتقال بیماری‌های عفونی جلوگیری می‌کند.
همان‌طور که می‌دانید تمام دندان‌پزشکان موظف هستند کل تجهیزات مورد استفاده خود را روزانه استریل و ضدعفونی کنند. در واقع انجام این دستورالعمل‌ها به بیماران این اطمینان‌خاطر را می‌دهد که میزان مواجهه آن‌ها با عوامل میکروبی نظیر کرونا صفر یا نزدیک به صفر است.
برای مثال در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از مردم حتی با وجود درد دندان شدید از مراجعه به مطب دندانپزشکی خودداری می‌کردند، زیرا بر این باور بودند که میزان ترشحات عفونی بیماران در این مکان بسیار بالا است و با قرارگرفتن در مطب دندانپزشکی به بیماری کرونا مبتلا میشوند. اما این در حالی است که مطب‌های دندانپزشکی، به علت حساسیت بالا روزانه ضدعفونی میشوند و هیچ نگرانی از این بابت وجود ندارد.
خرید تجهیزات باکیفیت استریلیزاسیون و محلولهای ضدعفونی‌کننده به بیماران این اطمینان‌خاطر را می‌دهد که هیچ خطری سلامتی آن‌ها را تهدید نمی‌کند. بنابراین مهم است که این تجهیزات را از کجا می‌خرید، برای مثال می‌توانید از سایت دنتیوا بهترین تجهیزات استریلیزاسیون را بدون اتلاف وقت خریداری کنید.
روشهای مختلف استریلسازی تجهیزات دندانپزشکی
استریلیزاسیون یکی از راه‌های بسیار مطمئن برای حذف عوامل میکروبی از تجهیزات دندانپزشکی است که معمولا با روشهای زیر انجام میشود:
- استریلسازی با استفاده از حرارت مرطوب به کمک دستگاه اتوکلاو
استفاده از حرارت مرطوب یکی از موثرترین راه‌های حذف عوامل میکروبی است که نسبت به سایر روش‌ها بسیار کم‌خطر و ارزان است. محدوده دمایی اتوکلاو بین 121 تا 134 درجه سانتی‌گراد است و براساس درجه حرارت مدت اتوکلاو بین 4 تا 30 دقیقه متفاوت است.
دستگاه اتوکلاو یکی از ضروری‌ترین دستگاه‌هایی است که باید در مطب دندانپزشکی وجود داشته باشد. از اتوکلاو به منظور حذف موثر عوامل میکروبی زنده و غیرزنده استفاده میشود.
- استریلیزاسیون با حرارت خشک به کمک دستگاه فور
فور از دیگر دستگاه‌هایی است که به منظور استریلسازی تجهیزات مختلف دندانپزشکی اعم از فرزها استفاده میشود. قیمت این دستگاه پایین است و به همین علت در بیشتر مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استریلسازی وسایل فلزی با فور از خوردگی، زنگ‌زدگی و کندی لبه‌های این وسایل جلوگیری می‌کند.
کاربرد تستر‌های پالپ دندان اینجا بخوانید و برای خرید پالپ تستر دندانپزشکی کلیک کنید.
انواع تجهیزات دندانپزشکی از نظر استریلیزاسیون کدام‌اند؟
با توجه به این که روشی برای اندازه‌گیری میزان کمی و کیفی عوامل میکروبی محیط وجود ندارد، توصیه میشود تمام آن‌ها را با کمک روش حرارت خشک یا حرارت مرطوب استریلیزه کرد. در مطب‌های دندانپزشکی، تجهیزات برای استریلیزاسیون در سه گروه تقسیم‌بندی میشوند:
- تجهیزات بحرانی (critical)
منظور از تجهیزات بحرانی، تجهیزاتی است که میزان آلودگی میکروبی در آن‌ها بسیار بالا است و در تماس مستقیم با بدن انسان هستند. برای مثال ابزاری که به بافت نرم لثه نفوذ می‌کنند یا در تماس با استخوان‌ها هستند، مستقیما با خون و نواحی استریل بدن مرتبط میشوند.
در نتیجه اگر استریلسازی آن‌ها به خوبی انجام نشود، می‌توانند منجر به انتقال بیماری‌های عفونی شوند. در صورتی که امکان استریلسازی این ابزار وجود نداشته باشد، باید پس از استفاده آن‌ها را به روش استاندارد دفع می‌کنید.
- تجهیزات نیمه‌بحرانی (semicritical)
تجهیزات نیمه‌بحرانی میزان آلودگی متوسطی دارند و شامل ابزاری است که تنها با قسمت‌های خارجی بدن و یا سطح بدن در ارتباط هستند.
این تجهیزات وارد بافت نرم نمی‌شوند و در نتیجه احتمال انتقال بیماری از طریق آن‌ها کمتر است. پس از هر بار استفاده این ابزارها باید استریل شوند، یا اگر شرایط استریلیزاسیون مهیا نبود با محلولهای ضدعفونی‌کننده قوی ضدعفونی شوند.
- تجهیزات دندانپزشکی غیربحرانی (noncritical)
تجهیزات غیربحرانی میزان آلودگی بسیار پایینی دارند و با قسمت‌های خارجی و سالم بدن در ارتباط هستند. معمولا این ابزار نیازی به استریلسازی ندارند و تنها لازم است در صورت آلوده‌شدن با مواد ضدعفونی‌کننده ضعیف یا متوسط ضدعفونی شوند.
ضد عفونیکردن در دندانپزشکی چیست؟
گفتیم که در مبحث میکروب‌زدایی مراکز درمانی، همواره با دو مفهوم استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن مواجه می‌شویم و این دو با هم کلا متفاوت هستند.
منظور از ضد عفونیکردن تجهیزات، استفاده از مواد و محلولهای ضد عفونیکننده با درجه متفاوت است که منجر به کاهش تعداد عوامل میکروبی تجهیزات میشود. در مطب دندانپزشکی مانند سایر مکان‌های درمانی، محل رفت و آمد روزانه بیماران با سوابق مختلف است. در نتیجه رعایت بهداشت در مطب دندانپزشکی امر بسیار مهمی است که به هیچ‌عنوان نباید از آن چشم‌پوشی کرد.
اگر قصد خرید مواد ضدعفونی برای مطب دندانپزشکی هستید، می‌توانید با مراجعه به سایت دنتیوا برای خرید این مواد اقدام کنید. در دنتیوا می‌توانید محلولهای ضد عفونیکننده برندهای معتبر را تهیه کنید.
روشهای مختلف ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی
ضد عفونیکردن تجهیزات با استفاده از محلولهای ضد عفونیکننده قوی، متوسط و یا ضعیف انجام میشود. از معروفترین محلولهای ضد عفونی میتوان الکل، هیپوکلریت سدیم و پوویودین یددار اشاره کرد.
با روشهایی نظیر جوشاندن و فلامبهکردن نیز میتوان عملیات ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی را انجام داد. رعایت نکات زیر در انجام فرآیند ضد عفونیکردن تجهیزات بسیار مهم است:
- دقت کنید که با توجه به شرایط، زمان و نوع ابزار باید ماده ضد عفونیکننده را انتخاب کنید.
- به خصوصیات ماده ضد عفونیکننده از جمله غلظت آن ماده، دما، PH و نوع میکروارگانیسم توجه کنید.
- عوارض زیست‌محیطی ماده ضد عفونیکننده
- در نظرگرفتن سلامت و ایمنی کارکنان و بیماران
کاربرد های باندینگ دندانپزشکی را اینجا بخوانید و برای خرید باندینگ دندان کلیک کنید.
نکات بهداشتی روزانه مهم در مطب دندانپزشکی کدام‌اند؟
امکان انتقال بیماری‌های عفونی از طریق ترشحات بدن و خون در مطب دندانپزشکی بسیار جدی است و عدم رعایت نکات و دستورالعمل‌های بهداشتی می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. به این ترتیب رعایت برخی نکات بهداشتی به صورت روزانه در محل مطب دندانپزشکی و همچنین استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن تجهیزات آن بسیار مهم است.
همچنین بهتر است یک مکان جدا برای استریلسازی تجهیزات در نظر بگیرید تا میزان انتقال بیماری‌های عفونی به حداقل میزان ممکن برسد. با خرید و استفاده از محلولهای ضدعفونی‌کننده موجود در سایت دنتیوا نیز می‌توانید عملیات پاکسازی سطوح را به نحو احسن انجام دهید.
جمع‌بندی
یکی از فعالیت‌های مهمی که در دندانپزشکی صورت می‌گیرد، استریل و ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی است. مبحث استریلسازی و ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی مبحث بسیار مهمی است.
میزان ورود و خروج افراد به دندانپزشکی بسیار زیاد است، به همین دلیل یکی از مهم‌ترین مسائلی که دندان‌پزشکان به آن توجه می‌کنند مبحث استریلسازی و ضدعفونی کردن تجهیزات مطب دندانپزشکی است.
احتمال آلودگی و انتقال عفونت از طریق تجهیزات دندانپزشکی بالا است به این ترتیب استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی امر بسیار مهمی است که میتوان آن را به روشهای مختلف انجام داد.
در این مطلب راجع‌به تفاوت استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی صحبت کردیم. همان‌طور که در بالا گفته شد، با روشهای استریلیزاسیون عوامل میکروبی زنده و غیرزنده حذف میشوند و در روشهای ضد عفونی تنها میزان این عوامل تا سطح بی‌خطر کاهش مییابد.
با پیگیری دقیق این روش‌ها میتوان تا حدود زیادی میزان آلودگی‌های میکروبی زنده و غیرزنده در دندانپزشکی را کاهش داد و از انتقال بیماری‌ها جلوگیری کرد. اتوکلاو و فور مهم‌ترین دستگاه‌هایی هستند که برای استریلیزاسیون تجهیزات دندانپزشکی استفاده میشوند.
شما می‌توانید از سایت مواد دندانپزشکی دنتیوا تجهیزات موردنیاز برای انجام فرآیندهای استریلیزاسیون و ضد عفونیکردن را با قیمتی فوق‌العاده تهیه کنید.
منظور از ضد عفونیکردن تجهیزات، استفاده از مواد و محلولهای ضد عفونیکننده با درجه متفاوت است که منجر به کاهش تعداد عوامل میکروبی تجهیزات میشود.
ضد عفونیکردن تجهیزات با استفاده از محلولهای ضد عفونیکننده قوی، متوسط و یا ضعیف انجام میشود. از معروفترین محلولهای ضد عفونی میتوان الکل، هیپوکلریت سدیم و پوویودین یددار اشاره کرد. با روشهایی نظیر جوشاندن و فلامبهکردن نیز میتوان عملیات ضد عفونیکردن تجهیزات دندانپزشکی را انجام داد.
استریلیزاسیون مطمئنترین راه برای حذف عوامل میکروبی از تجهیزات دندانپزشکی است که معمولا با روشهای زیر انجام میشود:
- استریلسازی با استفاده از حرارت مرطوب به کمک دستگاه اتوکلاو
- استریلیزاسیون با حرارت خشک به کمک دستگاه فور
منظور از استریلیزاسیون تجهیزات، حذف تمام میکروبهای موجود است، این فرایند کاملا مطلق است و درجهبندی ندارد. اما در روشهای ضد عفونیکردن، با استفاده از محلولهای ضد عفونیکننده یا جوشاندن ابزار تعداد عوامل میکروبی موجود کاهش مییابد. محلولهایی که برای ضد عفونیکردن استفاده میشوند، براساس نوع و مدت زمان ماندگاری در سه درجه قوی، متوسط و ضعیف قرار میگیرند.
