در کاشت ایمپلنت اجزای ثابت و مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد که اباتمنت یکی از این اجزا است. در ادامه درباره اینکه اباتمنت چیست و چه کاربردی در فرآیند ایمپلنت دارد بیشتر صحبت می‌کنیم. همچنین توضیحاتی درباره انواع اباتمنت ارائه می‌دهیم. برای خرید تجهیزات و لوازم دندانپزشکی با بهترین کیفیت نیز به این لینک بروید.
اباتمنت چیست؟
کاشت ایمپلنت امروزه به روش‌های مختلف انجام می‌شود اما ساختار کلی ایمپلنت دندان در تمامی این روش‌های یکسان است. ساختار ایمپلنت از سه جزء اصلی تشکیل می‌شود که عبارتند از:
- پایه ایمپلنت یا فیکسچر
- اباتمنت (Abutment)
- تاج دندان (Crown)
نکته مهم اینکه ممکن است گاهی درمورد یک بخش دیگر در ایمپلنت‌های دندانی بشنوید که هیلینگ اباتمنت گفته می‌شود. این بخش در متدهای تک‌مرحله‌ای ایمپلنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطعه به شکل‌گیری بافت لثه در اطراف ایمپلنت کمک میکند. با اجزای ایمپلنت دندان در این مقاله آشنا شوید.
برای خرید آنگل دندانپزشکی و بهترین برندهای آنگل ایمپلنت اینجا کلیک کنید.
کاربرد اباتمنت چیست؟
از میان قسمت‌های مختلف ایمپلنت دندان، پایه ایمپلنت همانطور که از نامش مشخص است در لثه فرو رفته و به استخوان فک وصل می‌شود.
این بخش که از جنس تیتانیوم (آلیاژی از تیتانیوم که سازگار با سلول‌های بدن باشد) است، با استخوان فک جوش می‌خورد و روی فک محکم می‌شود. پس از آن، تاج یا کرون که به‌عنوان روکش یا دندان مصنوعی یا بریچ روی لثه قرار گرفته و فضای خالی را پر میکند، روی پایه وصل می‌شود.
در این بین اباتمنت نیز نقش واسطه بین این دو را بازی و تاج و فیکسچر را به هم وصل میکند. درواقع اباتمنت روی پایه ایمپلنت پیچ شده و کرون را روی خود نگه می‌دارد. اباتمنت پس از جوش خوردن فیکسچر، روی آن پیچ شده و پایه نگهدارنده تاج می‌شود.
کاربردهای انواع تجهیزات دندانپزشکی را در این مقاله به طور جامع بررسی کرده ایم.
معرفی انواع اباتمنت
اباتمنت که در لابراتوارهای دندانپزشکی ساخته می‌شود، انواع مختلفی دارد. این انواع با فاکتورهای متفاوت از هم مجزا می‌شوند. در هر دسته نیز ممکن است خود شامل چند نوع مختلف اباتمنت باشد. در ادامه این انواع را با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم.
انواع اباتمنت از نظر متریال
انواع اباتمنت از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند که بر دو عامل قیمت و کیفیت آن‌ها تاثیرگذار است. انواع پرکاربرد و محبوب‌تر اباتمنت از نظر متریال ساخت عبارتند از:
اباتمنت تیتانیومی
تیتانیوم که به‌دلیل سازگاری بالا با سلول‌های بدن، در جراحی‌ها و متدهای درمانی مختلف در بسیاری قسمت‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد، در دندانپزشکی نیز کاربردهای زیادی دارد. اباتمنت تیتانیومی یکی از این کاربردها است. مزایای اباتمنت تیتانیومی، استحکام و قدرت بالا، سازگاری با بدن و امکان استفاده از انواع پروتزهای دندانی در کنار آن است.
اباتمنت زیرکونیومی
اباتمنت‌های زیرکونیومی از جدیدترین انواع اباتمنتند که درفاصله‌ای کوتاه مورد استقبال بسیاری قرار گرفتند. دلیل این استقبال را باید زیبایی بیشتر نتیجه نهایی ایمپلنت دانست. درواقع با استفاده از اباتمنت زیرکونیومی، پس از نصب تاج، شاهد سایه سیاه‌رنگ احتمالی فلز روی آن نخواهیم بود.
البته اباتمنت را با متریال‌های دیگر مانند پلی‌اترکتون، طلا یا فولاد ضدزنگ نیز می‌سازند اما استفاده از این آن‌ها چندان مرسوم نیست و تنها به‌درخواست بیمار یا بنابر شرایطی خاص و به‌تشخیص دندانپزشک و به‌صورت سفارشی ساخته می‌شوند.
با انواع اوردنچر دندانپزشکی در این مقاله آشنا شوید.
انواع اباتمنت از نظر نحوه اتصال
انواع اباتمنت از نظر نوع اتصال نیز تقسیم‌بندی خود را دارند. اینکه چه نوع اباتمنتی از بین آن‌ها برای بیمار مورد استفاده قرار گیرد به تشخیص دندانپزشک متخصص ایمپلنت‌های دندانی و نوع جراحی و ایمپلنت بستگی دارد. اباتمنت‌ها از نظر نوع اتصال عبارتند از:
اباتمنت پیچ شونده
این اباتمنت به پروتز (روکش یا تاج ایمپلنت) پیچ می‌شود. به‌این شکل که در وسط پروتز سوراخی قرار دارد و اباتمنت درون این سوراخ پیچ می‌شود. بنابراین سطح این نوع اباتمنت شکل پیچی و برامده دارد.
اباتمنت سمان شونده
این نوع اباتمنت که سطحی صاف دارد به پروتز یا روکش چسبیده می‌شود. اباتمنت سمان شونده (Cemented) از طریق چسب مخصوص به‌نام سمان به روکش وسطل می‌شود.
اباتمنت ادونچری
در این نوع، اباتمنت به‌کمک ضمائم یا سوکت‌هایی که روی آن است به پروتز دندانی متصل می‌شود. استفاده از آن در پروتزهای متحرک و پروتزهای کامل و یک‌سره دندانی مرسوم است.
از این بین، رایج‌ترین نوع مدل پیچ‌شونده است، چرا که ثبات و استحکام بیشتری دارد. همین رواج باعث شده است که اباتمنت‌های پیچ شونده نیز خود از طراحی‌های متنوعی برخوردار باشند.
انواع اباتمنت از نظر نحوه ساخت
انواع اباتمنت از نظر نحوه ساخت به دو دسته تقسیم می‌شوند که استفاده از هریک، بر قیمت نهایی ایمپلنت و سرعت نحوه انجام ایمپلنت تاثیر دارد. انواع اباتمنت از نظر نحوه ساخت عبارتند از:
اباتمنت پیش‌ساخته
این نوع اباتمنت را استوک نیز می‌نامند. اباتمنت استوک یا پیش‌ساخته در اندازه‌ها و اشکال مختلف ساخته و همراه با پایه ایمپلنت به فروش می‌رسند. این نوع اباتمنت درواقع با تکنولوژی‌های پیشرفته و توسط تولیدکنندگان حرفه‌ای ساخته می‌شود و در فرآیند ساخت آن‌ها مستقیم با قالب فیکسچر منطبق می‌گردند. اباتمنت پیش‌ساخته نسبت به انواع سفارشی یا کاستوم اباتمنت‌ها ارزان‌ترند و نحوه استفاده ساده‌ترشان باعث می‌شود که فرآیند کاشت تسریع شود.
اباتمنت سفارشی
به این نوع اباتمنت، کاستوم نیز گفته می‌شود. کاستوم اباتمنت‌ها در لابراتوار دندانپزشکی و مختص هر بیمار ساخته می‌شود. برای ساخت آن دندانپزشک نیاز به قالب‌گیری دارد. این قالب‌گیری توسط ایمپرشن کوپینگ انجام می‌شود که مختص این کار است. لابراتوار اباتمنت سفارش داده شده را با متریال و در نوعی که خواسته شده است می‌سازند. به این معنی که محدودیتی در نوع اباتمنت برای ساخت در لابراتوار وجود ندارد.
همانطور که مشخص است درمورد اباتمنت‌های سفارشی یا کاستوم، زمان بیشتری نیاز است چرا که اباتمنت باید در لابراتوار ساخته شود. همین سرعت و سادگی باعث شده است که معمولا اباتمنت‌های استوک مورد استفاده باشند.
انواع فایل های روتاری به دندانپزشکان در انجام عصب‌کشی به نحو احسن یاری می‌رسانند.
اباتمنت زاویه‌دار چیست؟
نوع دیگری از دسته‌بندی انواع اباتمنت وجود دارد که براساس ساختار یا شکل آن صورت می‌گیرد. براساس این فاکتور دو نوع اباتمنت تعریف می‌شود که عبارتند از:
اباتمنت‌های عمودی
این اباتمنت‌ها در ایمپلنت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که می‌توان کاشت را به‌راحتی به‌صورت موازی با سایر دندان‌ها و عمود بر استخوان فک انجام داد.
اباتمنت‌های زاویه‌دار
اباتمنت زاویه‌دار به‌تشخیص دندانپزشک و براساس نیاز بیمار درمواقعی که امکان استفاده از اباتمنت‌های عمودی وجود ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ویژگی خاص این نوع اباتمنت موازی نبودن آن با پروتز دندانی یا روکش و دیگر دندان‌ها است. این مشخصه اباتمنت‌های زاویه‌دار زمانی به‌کار می‌آید که پایه ایمپلنت با پروتز دندانی زاویه داشته باشد.
در این شرایط زاویه‌دار بودن اباتمنت کمک میکند تا پروتز درنهایت موازی باقی دندان‌ها قرار بگیرد. اباتمنت‌های زاویه‌دار بین ۵ تا ۲۵ درجه زاویه دارند. همچنین باید اضافه کرد زاویه ذکر شده در قسمت اتصال به فیکسچر ایجاد می‌شود.
درواقع متخصص ایمپلنت دندان می‌تواند در بخشی از اباتمنت که به پروتز و روکش وصل می‌شود تغییرات لازم را ایجاد کند، اما بخشی که روی فیکسچر سوار می‌شود ثابت و غیرقابل تغییر است. بنابراین زاویه‌ای که لازم است روی آن باشد، باید هنگام ساخت ایجاد شود.
تشخیص اینکه اباتمنت با چه زاویه‌ای باید مورد استفاده باشد در تخصص دندانپزشک ترمیمی است. اینکار با بررسی اسکن‌ها و عکس‌های رادیولوژی بیمار انجام می‌شود.
پست و کور دندان چیست؟ در کنار ایمپلنت، از این روش برای جایگزینی دندان از دست رفته استفاده می شود.
مزایای استفاده از اباتمنت زاویه‌دار و شرایط استفاده از آن
اباتمنت‌های زاویه‌دار مزایای خاص خود را دارند که باعث می‌شوند نتیجه نهایی کاشت ایمپلنت بهتر و رضایت‌بخش‌تر باشد. این مزایا عبارتند از:
- امکان استفاده از آن‌ها در شرایط خاص آناتومیک دهان
- امکان استفاده از آن‌ها در مواقعی که بیمار تراکم استخوان کافی را ندارد
- ساده‌سازی فرآیند کاشت ایمپلنت
- تسریع در ترمیم دندان و کاهش طول درمان کاشت ایمپلنت
- بیشتر شدن طول عمر ایمپلنت و افزایش استحکام و مقاومت آن
- کاهش هزینه‌های جراحی و فرآیند ایمپلنت
- امکان استفاده از فیکسچرهایی که ربطی به ساختار آناتومیک استخوان و فک ندارند
- امکان انجام کاشت ایمپلنت بدون نیاز به جراحی پیوند استخوان
ضمن اینکه اباتمنت زاویه‌دار هزینه نهایی ایمپلنت را نیز کاهش می‌دهد. البته باید اضافه کرد که پیاده‌سازی بی‌نقص و دقیق اباتمنت زاویه‌دار نیاز به تخصص بالای دندانپزشک و تسلط کامل او به این کار دارد. به‌طور کلی ایمپلنت‌های زاویه‌دار را نباید با پایه بیش از ۳۰درجه انجام داد چرا که فشار زیاد بر نقطه اتصال فیکسچر، اباتمنت و استخوان فک باعث کاهش استحکام آن می‌شود. بنابراین ما شاهد اباتمنت‌هایی با زاویه بیش از ۲۵ درجه نیستیم.
قیمت اباتمنت و عوامل موثر بر آن
پیشتر هم گفته شد که قیمت اباتمنت بر قیمت نهایی ایمپلنت تاثیر مستقیم دارد و موارد مختلفی که بررسی شدند نیز قیمت انواع اباتمنت را تغییر می‌دهند. متریال اباتمنت یکی از این عوامل است. همچنین، اینکه اباتمنت سفارشی یا پیش‌ساخته باشد نیز عامل موثر دیگری بر قیمت نهایی آن محسوب می‌شود.
اباتمنت پیش‌ساخته قیمت مناسب‌تری دارد و به‌طور معمول برای کنترل هزینه‌ها از این نوع استفاده می‌شود. اما در مواقعی که استفاده از ایمپلنت‌های استاندارد به‌دلیل شرایط خاص بیمار امکان‌پذیر نباشد از اباتمنت سفارشی کمک می‌گیرند.
کلام آخر
اینکه چه نوع اباتمنتی برای بیمار مورد استفاده قرارگیرد، برنتیجه کار تاثیر خواهد داشت، اما درنهایت این متخصص ایمپلنت دندانی است که تشخیص می‌دهد از کدامیک از انواع اباتمنت در فرآیند کاشت دندان بیمار استفاده کند تا استحکام و ماندگاری لازم را داشته باشد و فرد با دندان جدید خود احساس راحتی کامل کند. ضمن اینکه ممکن است دندانپزشک این انتخاب را با مطرح کردن موارد موجود و قیمت آن‌ها با مشورت بیمار انجام دهد.
