همان‌طور که از اسم این روش پیدا است، جرمگیری به فرآیندی گفته می‌شود که در طی آن سطح دندان‌ها به کمک ابزارهای دندانپزشکی پاکسازی می‌شود. روش‌های جرمگیری دندان برای بیماران مختلف با هم متفاوت است و دندانپزشک مطابق با شرایط بیماران از یکی از روش‌های جرمگیری برای پاکسازی دندان‌های او استفاده می‌کند.
جرمگیری دندان چیست؟
یکی از موثرترین راه‌ها برای حفظ بهداشت دندان‌ها و خلاص‌شدن از شر جرم‌ها، جرمگیری دندان است.
همان‌طور که می‌دانید جرم‌های دندانی را نمی‌توان با روش‌های معمول و مسواک‌زدن از بین برد و تنها به کمک روش‌های جرمگیری دندان قابل حذف هستند.
جرمگیری دندان یک فرآیند چند مرحله‌ای است که در طی آن دندانپزشک به کمک ابزارهای دستی و یا لیزر، پلاک و جرم‌های دندانی که محل تجمع باکتری‌ها هستند، حذف می‌کند.
جرم دندان چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
دندان‌های ما به طور مداوم با بزاق دهان که حاوی مقادیر بالای کلسیم و سایر مواد معدنی است، در تماس هستند.
کلسیم و دیگر مواد معدنی موجود در بزاق باعث حفظ و تقویت دندان‌ها می‌شوند، اما در عین حال می‌توانند باعث ایجاد لایه‌هایی در روی سطوح دندان‌ها و تشکیل پلاک و جرم شوند.
حتما تا حالا داخل کتری و سماور خود دیده‌اید که لایه‌هایی گچی تشکیل شده است، فرآیند تشکیل جرم و پلاک‌های دندانی حاصل از مواد معدنی بر روی دندان‌ها هم حالتی مشابه با تشکیل رسوب کلسیم در ته کتری و سماور دارد.
رنگ رسوبات کلسیم در ابتدا همرنگ دندان‌ها است و به همین دلیل در مراحل اولیه تشکیل جرم، بیمار آن‌ها را جزئی از ساختار دندان می‌داند.
این در حالی است که این رسوبات با گذشت زمان به سیاه یا قهوه‌ای تغییر رنگ می‌دهند. از مهم‌ترین دلایل ایجاد جرم‌های دندانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم مراقبت صحیح از دندان‌ها
- عدم استفاده از نخ دندان
- مصرف زیاد مواد غذایی شیرین
- عدم مراجعه منظم به دندانپزشکی و عدم اقدام برای رفع نواقص دندانی
جرمگیری با بلیچینگ دندان چه فرقی دارد؟
یکی از سوالات مهم بیماران در رابطه با جرمگیری دندان، تفاوت آن بلیچینگ است.
در این باره باید بدانید که در روش‌های جرمگیری دندان املاح رسوب کرده روی دندان‌ها حذف می‌شوند و به این ترتیب رنگ دندان‌ها کمی روشن‌تر می‌شود.
در واقع هدف اصلی در جرمگیری، حذف پلاک‌های دندانی است. این در حالی است که در روش بلیچینگ هدف اصلی سفیدکردن دندان‌ها به کمک یک سری مواد بوده و بیشتر یک روش زیبایی است تا روش درمانی.
علاوه بر این بلیچینگ هم در خانه و هم در مطب دندانپزشک انجام می‌شود، اما جرمگیری دندان‌ها تنها در مطب دندانپزشکی امکان‌پذیر است.
چرا به جرمگیری دندان نیاز داریم؟
جرم و پلاک‌های دندانی در طول زمان مشکلات متعددی را به وجود می‌آورند. از مهم‌ترین عوارض جرم‌های دندانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر رنگ دندان‌ها
- ایجاد بوی بد دهان
- التهاب لثه‌ها و خونریزی
- پوسیدگی دندان‌ها
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های پریودنتال
- تخریب بافت پایه دندان و لثه
- لق‌شدن و افتادن دندان‌ها
به این ترتیب می‌بینیم که پلاک‌های دندانی با گذشت زمان باعث مشکلات متعدد دندانی می‌شوند که برای فرد ناخوشایند است.
با مراقبت‌های خانگی می‌توان از ایجاد پلاک‌های جدید بر روی دندان‌ها جلوگیری کرد اما نمی‌توان تنها با اکتفا به مسواک و خمیردندان جرم‌های دندانی را از بین برد.
دندانپزشک با بررسی و معاینه بیمار برای حذف پلاک‌ها استفاده از روش‌های جرمگیری دندان متناسب با شرایط او را پیشنهاد می‌کند.
مزایا و معایب جرمگیری دندان چیست؟
روش‌های جرمگیری دندان تنها روش موثر برای حذف پلاک‌های دندانی و جلوگیری از پیشرفت آن‌ها هستند.
برخلاف باور عموم، استفاده از روش‌های جرمگیری دندان منجر به لق‌شدن و افتادن دندان‌ها نمی‌شود و این یک باور کاملا غلط است. از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش احتمال پوسیدگی دندان‌ها
- بهبود ورم لثه‌ها
- جلوگیری از ایجاد بیماری‌های پریودنتال
از معایب جرمگیری دندان نیز می‌توان موارد زیر را نام برد:
- خطر خونریزی لثه
- خطر ایجاد عفونت در لثه‌ها
- احتمال ورود باکتری‌ها به جریان خون در مواردی که سطح عفونت بالا باشد
معرفی روش‌های جرمگیری دندان و ابزار مفید در جرمگیری دندان
دو روش اصلی برای جرمگیری دندان‌ها وجود دارد، که در برخی موارد دندانپزشک از هر دو روش برای جرمگیری دندان بیمار استفاده می‌کند. جرمگیری به دو صورت انجام می‌شود:
- جرمگیری به کمک ابزارهای دستی
- جرمگیری به کمک ابزارهای اولتراسونیک
مراحل جرمگیری دندان به کمک ابزارهای دستی
همان‌طور که گفتیم جرمگیری یک فرآیند چند مرحله‌ای است و شامل مراحل زیر است:
- معاینه و بررسی فیزیکی دندان‌ها توسط دندانپزشک
- حذف پلاک‌ها به کمک ابزار اسکلیر (جرم‌گیر)
- تمیزکردن دندان‌ها با استفاده از مسواک برقی پرقدرت و خمیردندان ساینده
- شستشوی دهان با یک شوینده حاوی فلوراید
جرمگیری دندان با دستگاه airflow چگونه صورت می‌گیرد؟
یکی از جدیدترین روش‌های جرمگیری دندان، جرمگیری دندان‌ها با استفاده از دستگاه airflow است. جرمگیری دندان‌ها به کمک این دستگاه در 3 مرحله انجام می‌شود:
- کورتاژ لثه برای از بین بردن عفونت‌های لثه‌ای که به کمک ابزارهای دستی و اولتراسونیک انجام می‌شود.
- بروساژ (جرمگیری) دندان که باعث صیقلی شدن سطح دندان‌ها شده و لکه‌ها را حذف می‌کند. بروساژ دندان به کمک آغشته‌کردن دندان‌ها با خمیرهای مخصوص انجام می‌شود.
- استفاده از دستگاه airflow برای از بین بردن لکه‌ها و پلاک‌های دندانی. این دستگاه بدون تماس مستقیم و تنها با فشار هوا آب و بی کربنات سدیم را برای حذف پلاک‌ها به روی دندان‌ها می‌پاشد.
ابزارهای دستی جرمگیری (بروساژ) دندان کدام‌اند؟
در گذشته عمل حذف جرم و پلاک‌های دندانی به کمک ابزارهای دستی انجام می‌شد اما این روزها با وجود دستگاه‌های پیشرفته کمتر کسی از این ابزارها استفاده می‌کند.
از جمله ابزارهای دستی جرمگیری دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلم کج بیل
- کورت
- فورسپس جرمگیری دندان
جرمگیری دندان به کمک دستگاه اولتراسونیک
یکی از دستگاه‌های جدید برای جرمگیری دندان‌ها، دستگاه اولتراسونیک است که در جرمگیری دندان برای کامپوزیت، لمینت، ایمپلنت، روکش دندان و ارتودنسی به کار برده می‌شود.
استفاده از این دستگاه نسبت به ابزارهای دستی جرمگیری دقت کار را افزایش داده و از آسیب به مینای دندان‌ها جلوگیری می‌کند.
سر دستگاه اولتراسونیک گرد بوده و باعث می‌شود تا عمل حذف جرم و پلاک از روی دندان‌ها راحت‌تر انجام شود. همچنین در کنار ارتعاشات این دستگاه مقداری آب روی دندان مورد نظر پاشیده می‌شود که منجر به از بین رفتن رسوبات کنده شده می‌شود.
جرم گیری دندان با لیزر چگونه انجام می‌شود؟
لیزر یکی از علوم نوین و جدید است که امروزه در درمان بسیاری از بیماری‌ها از آن استفاده می‌شود. با کمک لیزر می‌توان هم جرمگیری سطحی و هم جرمگیری عمقی دندان‌ها را انجام داد.
برای جرمگیری دندان به کمک لیزر از داروهای بیهوشی استفاده نمی‌شود، زیرا این روش کاملا بدون درد بوده و دندانپزشک معمولا به یک بی‌حسی موضعی اکتفا می‌کند. برای مطالعه بیشتر درباره کاربردهای لیزر در دندانپزشکی این مقاله را از دست ندهید.
مهم‌ترین مزایای جرمگیری دندان با لیزر عبارتند از:
- بهبود سریع لثه‌ها پس از درمان
- شستشوی پاکت‌ها به بهترین شکل ممکن و سپس پوشاندن آن‌ها با مواد خاص
- جلوگیری از بروز آلودگی مجدد
- پرتو آبی روش جرمگیری با لیزر باعث تسکین درد لثه و دندان‌ها می‌شود.
مراحل جرمگیری دندان به کمک لیزر به شرح زیر است:
- اندازه‌گیری عمق پاکت‌ها به کمک پروب
- حذف باکتری‌ها و بافت‌های آسیب دیده به کمک لیزر
- جرمگیری دندان‌ها و سپس بستن پاکت‌ها
- ضدعفونی دهان به منظور بهبود سریعتر لثه‌ها
- ایجاد پاکت‌های سالم
مراقبت‌های لازم بعد از جرمگیری دندان
پس از استفاده از روش‌های جرمگیری دندان باید مراقبت‌های زیر را دنبال کنید:
- از دهان‌شویه و قرص مخصوصی که پزشک تجویز کرده، مرتب استفاده کنید.
- برای پیشگیری از عفونت لثه‌ها از داکسی سایکلین با دوز پایین استفاده کنید. این دارو مستقیما در داخل پاکت‌های لثه‌ای تمیز شده قرار می‌گیرد.
هزینه جرمگیری دندان چقدر است؟
جرمگیری دندان‌ها به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و در نتیجه هزینه روش‌های جرمگیری دندان با هم فرق می‌کند. همچنین موارد زیر در تعیین قیمت نهایی جرمگیری دندان تاثیر دارند:
- هزینه تصویربرداری
- میزان تجربه دندانپزشک
- هزینه‌های جانبی، برای مثال جرمگیری عمقی دندان‌ها
- تعداد مراتب جرمگیری مورد نیاز
آیا می‌توان دندان‌ها را در خانه جرمگیری کرد؟
شما اگر سخت‌ترین روش‌های مراقبتی خانگی را برای دندان‌های خود انجام دهید، باز هم دندان‌های شما در معرض ایجاد پلاک و جرم هستند.
در واقع هیچ روش خانگی نمی‌تواند باعث حذف جرم و پلاک‌های دندانی شود و تنها به کمک روش‌های جرمگیری دندان می‌توانید از شر این پلاک‌ها خلاص شوید.
با این حال برخی از خوراکی‌ها و روش‌های مراقبتی می‌توانند تا حدودی در کاهش ایجاد پلاک‌های دندانی موثر باشند، اما استفاده طولانی مدت از آن‌ها باعث بروز عوارض مختلفی می‌شود.
برای مثال خمیردندان‌های تحت عنوان ضد جرم و پلاک به فروش می‌رسند، دارای مواد ساینده بسیار قوی هستند.
این مواد ساینده فقط در حذف لکه‌های سطح دندان‌ها تاثیر دارند و به هیچ وجه استفاده طولانی مدت از آن‌ها توصیه نمی‌شود.
برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- غرغره با دهان‌شویه و محلول هیدروژن پراکسید
- استفاده از خمیر دندان ضد جرم و رسوب
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
- مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C مثل گوجه فرنگی، پرتقال و توت فرنگی
- استفاده از جرم گیر دندان (Dental Pick)
- استفاده از آبلیمو
- مصرف غذاهای تند
- غرغره کردن روغن نارگیل
- استفاده از نخ دندان
- استفاده از مسواک برقی
- استفاده از ژل آلوئه ورا و لایه‌بردار گلیسیرین
تیم دنتیوا استفاده از این روش‌ها را برای حذف جرم‌های دندانی به جای جرمگیری، اکیدا توصیه نمی‌کند.
اگر شما هم از مشکل پلاک‌های دندانی رنج می‌برید، در اسرع وقت به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده و به کمک روش‌های جرمگیری دندان از شر پلاک‌های دندانی خودتان را راحت کنید.
سخن پایانی
واقعیت این است اگر مراقبت از دندان‌های خود را خیلی جدی و سفت و سخت دنبال کنید، باز هم دندان‌های شما از شر لک و جرم‌ها در امان نیستند. در این مقاله راجع‌به انواع روش‌های جرمگیری دندان، مراقبت‌های لازم پس از جرمگیری، هزینه جرمگیری و همچنین مزایا و معایب این روش را بررسی کردیم.
دندان‌پزشکان محترم می‌توانید تمامی نیازهای مطب خود را به کمک فروشگاه دنتیوا برطرف کنید. دنتیوا جمعی از بهترین برندهای تجهیزات و مواد دندانپزشکی را گردآوری کرده و آن‌ها را با بهترین قیمت و در اسرع وقت به دست شما می‌رساند.
سوالات متداول درباره روش‌های جرمگیری دندان
دندان‌های ما به طور مداوم با بزاق دهان که حاوی مقادیر بالای کلسیم و سایر مواد معدنی است، در تماس هستند. کلسیم و دیگر مواد معدنی موجود در بزاق باعث حفظ و تقویت دندان‌ها می‌شوند، اما در عین حال می‌توانند باعث ایجاد لایه‌هایی در روی سطوح دندان‌ها و تشکیل پلاک و جرم شوند.
جرم‌های دندانی باعث تغییر رنگ دندان‌ها شده و آن‌ها را مستعد ابتلا به پوسیدگی دندانی و بیماری‌های پریودنتال می‌کنند به همین دلیل حذف پلاک‌های دندانی ضروری است.
به دلیل عدم اطلاعات درست راجع‌به روش درمانی جرمگیری، هنوز هم برخی فکر می‌کنند جرمگیری باعث سست و لق‌شدن دندان‌ها می‌شود این در حالی است که این باور از پایه و اساس غلط بوده و واقعیت ندارد.
خیر، جرم‌های دندانی با خمیردندان حذف نمی‌شوند و برای حذف جرم‌ها حتما باید از دندانپزشک کمک بگیرید.
