آیا تا بحال به تاثیر استرس بر سلامت دندانها توجه کردهاید؟ ما می‌دانیم که استرس بر سردرد، معده‌درد، حتی فشارخون و مشکلات عروقی اثر میگذارد، اما ارتباط استرس و سلامت دندان موضوعی جدید است. اکثر ایرانی‌ها در طول روز با فشار روحی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند که این می‌تواند باعث مشکلات جدی در سلامتی آن‌ها شود. متخصصان اکیدا توصیه می‌کنند اگر دندان درد دارید اما دلیلی برای آن نمی‌یابید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
رابطه استرس و درد دندان
ممکن است باور نکنید، اما سلامت روان ارتباط تنگاتنگی با سلامت دهان و دندان دارد. مسائلی مانند افسردگی، استرس و اضطراب می‌توانند بر وضعیت دندان‌های شما تاثیر بگذارند. براساس تحقیقات، تقریباً دو سوم افرادی که افسردگی تشخیص داده شده داشتند، تجربه دندان درد را گزارش کردند. همچنین ارتباط نسبتاً قوی بین بیماری لثه و سلامت روان ضعیف وجود دارد. کسانی که از افسردگی و اضطراب رنج میبرند، باید یک روال بهداشت دهان و دندان استاندارد را رعایت کرده و تا دهان خود را تمیز و سالم نگه دارند. حال که با ارتباط استرس و سلامت دندان آشنا شدیم، بهتر است به سراغ بخش جدید مقاله، یعنی مشکلات دهان و دندان که بر اثر استرس به وجود می‌آیند، برویم.
مشکلات دهان و دندان ناشی از استرس
- شکستگی دندان
تقریباً همه دندانها به دلیل ساییدگی روزمره، دارای شکاف‌ها و ترک‌های کوچک هستند. وقتی استرس داریم، احتمال فشار دادن فک‌ها بر روی هم بیشتر شده و ناخودآگاه در خواب دندان قروچه می‌کنیم. این فشار بیش از حد بر روی آن ترک‌های ریز می‌تواند در نهایت باعث شکستگی دندانها شود. دندانپزشک شما برای جلوگیری از این اتفاق ممکن است استفاده از retainer یا night guard را پیشنهاد دهد. هر دو این اقلام در دنتیوا با امکان فروش آنلاین در دسترس هستند.
- دندان‌های حساس
دندان قروچه می‌تواند به مینای دندان (پوشش محافظتکننده بیرونی دندان) آسیب برساند. مینای دندان سخت‌ترین بافت بدن انسان است، اما نازک بوده و می‌تواند به مرور زمان از بین برود. فرسایش مینای دندان می‌تواند باعث حساسیت شدید به غذاهای گرم، سرد، شیرین و یا حتی ترش شود. اگر با افزایش حساسیت دندان مواجه هستید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا بدن شما نمی‌تواند مینای دندان را بازسازی کند. یک دندانپزشک حرفهای به شما توضیح می‌دهد که چگونه مینای دندان خود را تقویت کرده و از این مشکل جلوگیری کنید.
- درد دهان
استرس ممکن است موجب درد دندان، لثه یا دهان شود و هر چقدر این استرس بیشتر شود، شما درد بیشتری را تجربه خواهید کرد. گاهی منبع درد آشکار است، اما در مواقع دیگر عواقب این درد دندان بسیار دیر ظاهر می‌شود. به جای زندگی با درد، به دندانپزشک مراجعه کنید. یک دندانپزشک حاذق می‌تواند سلامت کلی دهان شما را ارزیابی و مشکلات بالقوه را قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگ شناسایی و درمان کند. بسیاری از دندانپزشکان حاذق برای ارائه بهترین خدمات به بیماران خود، دنتیوا را انتخاب می‌کنند زیرا بهترین تجهیزات و مواد را به دندانپزشکان عرضه میدارد. شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر با تیم متخصصین ما تماس بگیرید.
- آفت دهان
آفت‌ها، زخم‌های کوچکی در داخل دهان یا روی لثه‌ها هستند. آن‌ها مشکلی جدی محسوب نمیشوند، اما باعث ایجاد ناراحتی می‌شوند و بلع را چالشبرانگیز می‌کنند. هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند چه چیزی باعث ایجاد آفت دهان می‌شود، اما محققان آن را با استرس مرتبط می‌دانند. اکثر آفت‌ها در عرض یک هفته بدون هیچ درمانی از بین می‌روند اما اگر به طور مکرر آفت دهان را تجربه می‌کنید، باید به ملاقات دندانپزشک خود بروید. آفت دهان نیز می‌تواند یکی از عوارض تاثیر استرس بر سلامت دندان باشد.
- بیماری لثه
شایع‌ترین علت بیماری لثه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. افرادی که استرس دارند بیشتر احتمال دارد که از بهداشت دهان و دندان غافل شوند، سیگار بکشند و غذاهای شیرین یا اسیدی بخورند که موجب بیماری لثه می‌شود. همچنین هورمون‌های استرس باعث رشد باکتری‌هایی می‌شوند که در ایجاد بیماری لثه نقش دارند.
رابطه بیماری‌های سیستمیک با استرس و درد فک و صورت
دندان قروچه
دندان قروچه یک عادت بسیار شایع می‌باشد که هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر می‌کند. حدود یک سوم بزرگسالان در طول روز و تقریباً 10 درصد در شب هنگام خواب، دندان قروچه می‌کنند. دندان قروچه به مرور زمان سطح دندانها را فرسوده و بدشکل (به گونه‌ای صاف) نشان می‌دهد. اگر هر یک از علائم گوش درد، فک درد و سفتی فک را به طور منظم تجربه می‌کنید، لازم است تا سریعا با دندانپزشک خود مشورت کنید.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)
مفصل گیجگاهی فکی، مفصلی است که استخوان فک شما را به جمجمه متصل می‌کند. این مفصل در باز و بسته کردن دهان و حرکت دادن فک پایین به پهلو، جلو و عقب نقش دارد. درد یا اختلال در عملکرد این مفصل را اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) می‌نامند. علائم TMD شامل درد، مشکل در باز کردن یا حرکت دادن فک، صداهای کلیک در زمان حرکت دادن فک، خستگی و یا سردرد عضلانی است. به نظر می‌رسد استرس، TMD را تشدید می‌کند. برخی از عاداتی که برای رهایی از استرس استفاده می‌کنیم، مانند جویدن آدامس یا تکیه دادن چانه به دست‌ها، ممکن است به اختلال عملکرد فک کمک کنند.
درباره تاثیر ژنتیک و وراثت بر سلامت دندانها در این مقاله از فروشگاه مواد دندانپزشکی دنتیوا مطالعه کنید.
درمان دندان درد عصبی و عوارض اختلال مفصل فک و گیجگاهی
کاهش استرس ممکن است سلامت دندان شما را بهبود بخشد. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق برای ذهن، لثه‌ها و دندانها نیز مفید هستند.
درمان TMD
قبل از دریافت درمان TMD، باید بدانید که صداهای فک در مفاصل گیجگاهی در صورتی که همراه با درد نباشند، کاملاً طبیعی است. از آنجایی که برخی علائم و نشانه‌های TMD بدون درمان از بین می‌روند، متخصصان اکیداً توصیه می‌کنند از درمان‌هایی که شامل جراحی است تا حد ممکن پرهیز کنید.
درمان‌های غیر جراحی TMD
ممکن است دندانپزشک حاذق شما برای کاهش علائم TMD، پیشنهادات زیر را به شما بدهد:
- غذاهای نرم بخورید.
- روی صورت خود کمپرس گرم یا سرد را بگذارید.
- عاداتی مانند جویدن آدامس یا جویدن ناخن را ترک کنید.
اگر این موارد کمکی نکردند و یا اگر دندانپزشک شما در طی چکاپ نوع خاصی از TMD را تشخیص داد، ممکن است یک یا چند درمان زیر را توصیه کند.
- فیزیوتراپی
- رویکردهای خودمدیریتی و سلامت رفتاری
خودمدیریتی به فعالیت‌هایی اشاره دارد که می‌توانید خودتان به خوبی انجام دهید و شامل موارد زیر است:
- آموختن تکنیک‌های مدیتیشن و تمدد اعصاب
- تعیین اهدافی خاص در رابطه با مدیریت شرایط
- شرکت در فعالیت‌های مورد علاقه
برخی از رویکردهای سلامت رفتاری که توسط روانشناسان ارائه می‌شوند، به مدیریت TMD کمک می‌کنند.
- دستگاه‌های داخل دهانی
دستگاه‌های داخل دهانی وسایلی هستند که روی دندانها قرار می‌گیرند و فرم دندانها را عوض نمی‌کنند. آن‌ها همچنین به عنوان محافظ شب، اسپلینت، دستگاه تثبیت‌کننده، آتل اکلوزال، آتل بین اکلوزال یا آتل دندان قروچه شناخته می‌شوند. همه این موارد به علاوه گزینه‌های دیگر در دنتیوا موجود هستند و می‌توانید از طریق وبسایت اقدام به تهیه آن‌ها کنید.
درمان‌های مکمل TMD
درمان‌های مکمل همراه با طب سنتی رایج استفاده می‌شوند. طب سوزنی و تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) دو درمان مکمل هستند که برای TMD مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جراحی و سایر اقدامات پزشکی و دندانپزشکی برای درمان TMD
درمان‌های مورد بحث در این بخش پیچیده‌تر هستند و شامل مداخله به ماهیچه‌های جونده و مفاصل گیجگاهی فکی (با سوزن یا ابزار دیگر) می‌باشند. برخی از این جراحی‌ها موثر واقع نمیشوند و ممکن است مشکل را بدتر کنند.
- درمان‌های اکلوزال
اکلوژن به نحوه قرار گرفتن دندانها در کنار هم اشاره دارد. سال‌ها تصور می‌شد که نامرتبی دندانها، علت ایجاد TMD است. با این حال، هیچ مدرکی برای اثبات این حرف وجود ندارد. درمان‌های اکلوزالی باعث اصلاح دندانها و نیش می‌شوند.
- عمل جراحی
جراحی باز امکان دسترسی به مفصل گیجگاهی فکی را از طریق یک برش در کنار گوش فراهم می‌کند. مهم است که بدانید جراحی تغییرات دائمی در مفصل شما ایجاد می‌کند و بطور کلی توصیه نمی‌شود.
- ایمپلنت TMJ
ایمپلنت‌ها دستگاه‌های مصنوعی هستند که برای جایگزینی بخشی از مفصل فک یا کل آن استفاده می‌شوند. ایمپلنت ممکن است زمانی توصیه شوند که:
- آسیب به مفصل وجود دارد.
- یک شرایط مادرزادی باید ترمیم شود.
- مفصل یخ زده است (آنکیلوز) که معمولاً در اثر آسیب یا عفونت ایجاد می‌شود.
- آسیب شدیدی به مفصل وارد شده است.
- درد مداوم وجود دارد.
- تمام درمان‌های ساده‌تر امتحان شده‌اند و پاسخی نداده‌اند.
نکته
فراموش نکنید که قبل از هر گونه جراحی، از جمله جراحی ایمپلنت، دریافت نظرات بیش از یک دندانپزشک و درک کامل خطرات بسیار مهم است. در صورت امکان از یک جراح متخصص در درمان TMD نظر بگیرید.
منابع مقاله
