بسیاری از بیمارانی که قصد انجام ایمپلنت برای دندان‌های از دست داده خود دارند، دوست دارند راجع‌به این جایگزین و اجزای آن اطلاعات بیشتری داشته باشند. به همین دلیل در ادامه این مطلب به معرفی اجزای ایمپلنت دندان، مزایا و معایب، مراحل کاشت آن و همچنین اجزایی که آن را تشکیل می‌دهند می‌پردازیم. پس توصیه می‌کنیم از خواندن این مطلب غافل نشوید.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها برای پرکردن جای خالی دندان‌ها است که معمولا از جنس فلز تیتانیوم ساخته میشود.
استفاده از ایمپلنت به جای پروتزهای مصنوعی و بریج‌ها، مزایای زیادی از جمله ظاهری طبیعی و جایگزینی با کیفیت و دائمی دارد. تا 15 سال پیش این روش درمانی محبوبیت زیادی نداشت و فقط در برخی مراکز آن هم به صورت خیلی کم انجام می‌شد.
اما امروز شاهد افزایش طرفداران این روش درمانی و افزایش تنوع آن هستیم. ایمپلنت دندان پس از کاشت در دهان، همانند یک دندان طبیعی عمل کرده و تا آخر می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید.
ایمپلنت از فلز تیتانیوم ساخته میشود و از اجزای مختلفی تشکیل شده که همگی در کنار هم باعث استحکام و دوام آن می‌شوند. در ادامه به معرفی اجزای مختلف ایمپلنت دندان می‌پردازیم.
اوردنچر دندانپزشکی یکی از روش‌های جدیدی است که می‌توان با آن جای خالی دندان‌های از دست رفته را پر کرد.
اجزای ایمپلنت دندان
ایمپلنت از اجزای مختلفی تشکیل میشود که همه آن‌ها در کنار هم باعث استحکام و کارآیی بالای ایمپلنت می‌شوند. در ادامه به معرفی هر جز ایمپلنت دندان می‌پردازیم:
- ریشه یا فیکسچر
مهم‌ترین قطعه تشکیل دهنده ایمپلنت، ریشه یا فیکسچر است که بدون آن ایمپلنت معنا ندارد. این قطعه درون بافت استخوان قرار می‌گیرد و به آن جوش می‌خورد. پس از جوش خوردن فیکسچر همانن ریشه دندان‌های طبیعی عمل میکند و از لغزش آن جلوگیری میکند. جنس این قطعه عموما از فلز تیتانیوم و یا زیرکونیا است که استحکام و سازگاری بالایی دارد.
- آباتمنت
آباتمنت یک قطعه رابط برای اتصال دندان پروتزی (تاج چینی) به فیکسچر یا ریشه است. آباتمنت‌ها انواع مختلفی شاملBall ،Locator ،Temporary ،Multi-unit ،Solid ،UCLA ،Cemented و Angled هستند که هر کدام قطر، کلار و شکل‌های متفاوتی دارند. برای مطالعه دقیقتر درباره نقش اباتمنت در کاشت ایمپلنت این مقاله را بخوانید.
- تاج چینی یا پروتز
تاج چینی یا پروتز بخشی است که در آخرین مرحله و پس از ساخته شدن در آزمایشگاه از طریق آباتمنت به فیکسچر وصل میشود. این قطعه کاملا شبیه به دندان‌های طبیعی است و برای ساخت آن از مواد مختلفی نظیر پرسلین یا سرامیک استفاده میشود. علاوه بر پیچ‌کردن پروتز، می‌توان آن را از طریق سمان‌کردن به فیکسچر متصل کرد.
- کاور اسکرو
کاور اسکرو یک پیچ کوچک است که پس از جاگذاری فیکسچر در استخوان فک روی آن سریعا نصب میشود و سطح داخلی فیکسچر را کاملا می‌پوشاند. این قطعه نقش مهمی دارد و از نفوذ آلودگی، باکتری، خون و همچنین لثه به درون فیکسچر جلوگیری میکند.
- هیلینگ آباتمنت یا Gingival Former
هیلینگ آباتمنت یا Gingival Former قطعه‌ای است که 4 تا 8 هفته بعد از جاگذاری فیکسچر، روی پایه آن قرار می‌گیرد. هیلینگ آباتمنت باعث شکل‌گیری لثه در اطراف ایمپلنت شده و از نفوذ اجسام خارجی به داخل ایمپلنت پیشگیری میکند.
این قطعه در اندازه‌های مخلتفی وجود دارد و دندانپزشک با توجه اندازه فیکسچر و شرایط لثه بیمار هیلینگ آباتمنت مناسب آن را انتخاب میکند. 1 تا 2 هفته بعد از بستن هیلینگ، دندانپزشک آن را باز کرده و قطعه‌ای تحت عنوان ایمپرشن کوپینگ را به منظور قالب‌گیری به جای هیلینگ قرار می‌دهد. در همان جلسه هیلینگ دوباره بسته میشود تا دندان بیمار آماده گردد.
- ايمپرشن کوپينگ
همان‌طور که گفتیم این قطعه برای قالب‌گیری از دندان بیمار و مشخص شدن مکان دقیق فیکسچر استفاده میشود و دارای دو نوع متفاوت قالب‌گیری باز و قالب‌گیری بسته است.
همچنین موارد زیر از دیگر قطعات تشکیل‌دهنده ایمپلنت دندان هستند که نقش مهمی در استحکام آن دارند:
- پیچ اتصال آباتمنت به فیکسچر
- قطعات اتصال ریشه به دست دندان locator /ball & socket
- پلاستیک آباتمنت
جنس اجزای ایمپلنت دندان از چیست؟
تا اینجا راجع‌به بخش‌های مختلف تشکیل‌دهنده ایمپلنت دندان توضیح دادیم. اکنون به سراغ جنس اجزای مختلف سازنده ایمپلنت دندان می‌رویم.
ایمپلنت دندان از سه جزء اصلی فیکسچر، آباتمنت و پروتز ساخته میشود. هر کدام از این بخش‌ها به فراخور نقش و اهمیتی که دارند، از مواد مختلفی ساخته می‌شوند. در این قسمت راجع‌به جنس این اجزا توضیح می‌دهیم.
جنس فیکسچر ایمپلنت
اولین و مهم‌ترین جزء ایمپلنت، فیکسچر یا ریشه است. این بخش درون استخوان فک قرار می‌گیرد و شکلی شبیه به پیچ دارد. جنس فیکسچر بسیار اهمیت دارد، زیرا قرار است در استخوان فک قرار داده شود.
معمولا برای ساخت فیکسچر از تیتانیوم هایپوآلرژنیک (ضد حساسیت) استفاده میشود. تیتانیوم بیشترین میزان سازگاری را با بافتهای انسان داشته و احتمال اینکه بعدا باعث دردسر شود بسیار کم است.
همچنین ممکن است از فلز تیتانیوم به صورت آلیاژ با دیگر فلزهایی چون آلومینیوم و وانادیوم برای ساخت فیکسچر استفاده شود. این مواد می‌توانند استحکام و مقاومت فیکسچر را بالاتر ببرند.
جنس آباتمنت
دومین جزء مهم ایمپلنت، آباتمنت است که آن را دقیقا بر روی خط لثه می‌گذارند تا از پروتز حمایت کند. برای ساخت آباتمنت از مواد فلزی یا مواد دیگری که همرنگ دندان انسان هستند استفاده میشود.
گاهی اوقات به خصوص در ایمپلنت‌های سرامیکی، فیکسچر و آباتمنت هر دو با هم به شکل یک قطعه پیوسته تولید می‌شوند.
جنس پروتز ایمپلنت
سومین قطعه مهم در ایمپلنت، پروتز یا تاج مصنوعی است. این بخش ظاهری دقیقا شبیه به دندان طبیعی داشته و جای دندان از دست رفته را به خوبی پر میکند. برای ساخت پروتز از موادی نظیر پرسلین و سرامیک استفاده میشود و به دو صورت روی آباتمنت به اصطلاح سوار میشود.
چقدر طول می‌کشد تا ایمپلنت دندان جوش بخورد؟
ایمپلنت دندان به طور کلی بین 4 تا 6 ماه طول می‌کشد که جوش بخورد. زمان جوش خوردن ایمپلنت دندان به درمان‌های جانبی مورد نیاز بیمار بستگی دارد، برای مثال اگر بیمار تراکم استخوان پایینی داشته باشد ابتدا باید سینوس لیفت انجام دهد که در این صورت جوش خوردن ایمپلنت 6 ماه طول می‌کشد.
انواع ایمپلنت بر اساس مراحل درمان کدام‌اند؟
ایمپلنتها انواع مختلفی دارند و به همین دلیل هم تقسیم‌بندی‌های متفاوتی دارند. به طور کلی ایمپلنتها را از نظر اندازه، از نظر شکل بدنه، از نظر اتصال روکش به اباتمنت، از نظر سطح بدنه و همچنین از نظر جایگاهشان نسبت به استخوان فک و بر اساس مراحل ردمان در گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند.
در اینجا به معرفی گروه‌های مخلتف ایمپلنت از نظر مراحل درمان می‌پردازیم.
- ایمپلنت فوری، ایمپلنتی است که در همان جلسه‌ای که دندان آسیب دیده خارج میشود، در استخوان فک کاشته میشود. در همان جلسه یک روکش موقت روی ایمپلنت قرار می‌دهند و پس از چند ماه روکش اصلی جایگزین آن میشود.
- ایمپلنت یک مرحلهای روشی است که در آن ابتدا پس از جراحی ایمپلنت در استخوان فک جایگذاری میشود سپس روی آن به کمک پیچ درپوش بسته میشود. در این روش جای دندان از دست رفته تا چند ماه خالی می‌ماند تا ایمپلنت به استخوان کاملا جوش بخورد.
- ایمپلنت دو مرحلهای روشی است که برای اجرای آن دو عمل جراحی انجام میشود. عمل جراحی اول برای جاگذاری ایمپلنت و عمل دوم برای بازکردن لثه روی آن و اتصال اباتمنت و روکش است. البته جراحی دوم یک جراحی جزئی بوده و دوره نقاهت بسیار کوتاهی دارد. مزیت این روش این است که ایمپلنت در زیر لثه کاملا محافظت میشود و خطر ایجاد عفونت و واردشدن فشار به آن بسیار کاهش می‌یابد.
ایمپلنت دندان چه مزایایی دارد؟
ایمپلنت دندان یک روش درمانی بسیار مناسب و مطمئن برای دندان‌های از دست رفته است و مزایای زیادی هم دارد. از جمله مزایای ایمپلنت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایمپلنت ظاهری کاملا طبیعی دارد.
- برعکس دندان‌های مصنوعی، هنگام استفاده از ایمپلنت نیازی نیست نگران چسبندگی و یا لغزش آن باشید.
- با ایمپلنت به راحتی می‌توانید غذاهای مختلف را بخورید.
- ایمپلنت باعث تغییر فرم صورت و صدا نمیشود.
- بریج و دندان مصنوعی با چهره غیرطبیعی که داشتند باعث کاهش اعتماد به نفس بیماران می‌شدند، اما در رابطه با ایمپلنت این مشکل وجود ندارد.
- مقاومت ایمپلنت فوق‌العاده بالا است.
- ایمپلنت هیچ آسیبی به لثه و بافتهای دهان وارد نمی‌کند.
- ایمپلنت یک جایگزین همیشگی و بی خطر برای دندان‌های از دست رفته شما است.
- با استفاده از ایمپلنت می‌توانید زیبایی طبیعی را به دندان‌های خود برگردانید.
- ایمپلنت در صورتی که از دست برود، قابلیت جایگزین شدن دارد.
معایب ایمپلنت دندان چیست؟
به طور کلی ایمپلنت در مقایسه با دیگر روش‌های درمانی مشابه، کمترین میزان عوارض و معایب را برای بیمار دارد. گاهی اوقات اما ممکن است بسته به جنس ایمپلنت، کیفیت آن و همچنین نحوه کار دندانپزشک باعث بروز یک سری مشکل و عوارض شود. برخی از مهم‌ترین عوارض ایمپلنت دندان عبارتند از:
- شکستن بدنه ایمپلنتها در اثر واردکردن فشار زیاد به آن‌ها
- لق‌شدگی و یا افتادن روکش ایمپلنتها
- اگر کاشت ایمپلنت درست انجام نشود و به خوبی به استخوان جوش نخورد، ممکن باعث بروز عفونت شود.
- گاهی در اثر فشار بیش از حد یا برخی مشکلات دهانی نظیر دندان قروچه، ممکن است پیچ داخلی ایمپلنت شل شود.
نکته مهمی که در اجرای ایمپلنت وجود دارد، استفاده از ابزار و مواد اولیه با کیفیت مخصوص ایمپلنت است. دندانپزشکان محترم می‌توانند لوازم مورد نیاز برای ایمپلنت دندان مثل آنگل ایمپلنت را از دنتیوا با خیال راحت تهیه کنند.
سخن پایانی
گاهی ممکن است طی یک اتفاق و حادثه فردی دندان خود را به کل از دست بدهد؛ جای خالی آن دندان از دست رفته، ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس او شود.
همان‌طور که می‌دانید بخش زیادی از جذابیت چهره افراد، به درخشان و یک دست بودن دندان‌های آن‌ها بستگی دارد و به همین دلیل همه دوست دارند دندان‌های درخشان و هماهنگی داشته باشند. ایمپلنت یکی از روش‌هایی است که با کمک آن می‌توان جای خالی دندان‌ها را برای همیشه پر کرد که مزایای زیادی هم دارد. در این مطلب راجع‌به مزایا و معایب ایمپلنت، نحوه کاشت آن، انواع و همچنین اجزای تشکیل‌دهنده آن توضیح دادیم.
ایمپلنتها معمولا از جنس فلز تیتانیوم هستند که با بافتهای بدن بیشترین سازگاری را دارد.
خیر ایمپلنت باعث تغییر شکل صورت و صدا نمیشود زیرا استخوان فک از آن حفاظت میکند.
ریشه یا فیکسچر، تاج چینی، آباتمنت، کاور اسکرو، هیلینگ آباتمنت یا Gingival Former، ايمپرشن کوپينگ، پیچ اتصال آباتمنت به فیکسچر، قطعات اتصال ریشه به دست دندان locator /ball & socket و پلاستیک آباتمنت اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت هستند که در این جا فقط تعدادی از آن‌ها را توضیح دادیم.
ایمپلنت فوری، ایمپلنت یک مرحلهای و ایمپلنت دو مرحلهای.
