پوسیدگی دندانها دلیل بسیاری از مراجعات به مطب‌های دندانپزشکی است و درمان موثر آن عصبکشی است. معمولا دندانی که دچار پوسیدگی شده درد و رنج زیادی برای فرد ایجاد میکند و درمان عصبکشی آن هم بسیار حساس است. علاوه بر مهارت دندانپزشک در انجام این درمان، رعایت نکات مهم و مراقبت از دندان عصبکشی شده توسط خود بیمار در نتیجه‌گیری نهایی از درمان موثر است. در این مطلب برخی از مراقبت‌هایی که پس از انجام درمان عصبکشی باید انجام دهید توضیح می‌دهیم.
آشنایی با درمان عصبکشی دندان
یکی از مشکلات جدی که دندانها را تهدید میکند، پوسیدگی دندان است که درمان به موقع آن اهمیت بسیار بالایی دارد. در صورتی که دندان پوسیده شده به موقع درمان نشود، پوسیدگی دندان پیشرفت کرده و به قسمتهای دیگر آن یعنی پالپ می‌رسد و به این ترتیب دندان کاملا از بین می‌رود.
همان‌طور که می‌دانید فقدان هر عضوی در بدن، شرایط روحی و جسمی فرد را با محدودیت روبرو میکند. بسیاری از ما دوست نداریم دندان خود را از دست بدهیم، اما گاهی حتی با انجام مراقبت‌های درست باز هم دندان‌های ما دچار پوسیدگی می‌شوند.
درمان ریشه یا Endodontic که در اصطلاح عامیانه به عصبکشی معروف است، یکی از راههای درمانی عالی برای جلوگیری از پیشروی عفونت و پوسیدگی در دندان است. وقتی که پوسیدگی به قسمتهای نرم و پالپ دندان رسیده باشد، دندانپزشک برای نجات دندان و جلوگیری از از بین رفتن کامل آن، اقدام به عصبکشی دندان میکند.
همان‌طور که می‌دانید تمام مراقبت‌های درمانی و پزشکی در صورتی نتیجه بهتری دارند که نکات مراقبتی و بهداشتی مربوط به آن‌ها را درست و دقیق انجام دهیم. در ادامه برخی موارد مراقبت از دندان عصبکشی شده را توضیح می‌دهیم که با انجام آن‌ها احتمال ابتلا به عوارض عصبکشی دندان کاهش می‌یابد.
عصبکشی دندان کی و چگونه انجام میشود؟
برخی از باکتری‌هایی که در حفره دهانی ما وجود دارند، می‌توانند به دندان حمله کرده و باعث پوسیدگی آن شوند. همچنین گاهی در اثر ضربه دندان دچار آسیب میشود و در این مواقع دندانپزشک اقدام به عصبکشی میکند.
در این روش درمانی عفونت موجود در پالپ دندان با کمک ابزاری نظیر پالپ تستر دیجیتال پارکل که می‌توان آن را از فروشگاه دنتیوا خریداری کرد، توسط دندانپزشک بررسی میشود.
پس از مراجعه به مطب دندانپزشکی، دندانپزشک ابتدا سلامت دندان‌های شما را ارزیابی میکند و در صورتی که میزان پوسیدگی شدید باشد، اقدام به عصبکشی آن میکند.
چرا مراقبت از دندان عصبکشی شده اهمیت زیادی دارد؟
همان‌طور که می‌دانید فقدان دندان بسیار عذاب‌آور است و عصبکشی یکی از بهترین راههای درمانی برای دندانهایی است که به علل مختلف دچار پوسیدگی شدهاند. در بالاتر اشاره کردیم که چه عواملی منجر به پوسیدگی دندان می‌شوند.
این روش درمانی یک روش مقرون به‌صرفه و البته تاثیرگذار برای درمان دندان‌های پوسیده‌شده و در معرض خطر است. در صورتی که مراقبت از دندان عصبکشی شده به درستی صورت نگیرد، احتمال ابتلا به بیماریهای ثانویه و عفونتها زیاد میشود.
در نتیجه مراقبت از دندان عصبکشی شده باعث نتیجه‌گیری بهتر میشود و احتمال استفاده از روشهای درمانی پرهزینه‌تر را بسیار کاهش می‌دهد.
بایدها و نبایدهای مراقبت از دندان عصبکشی شده
مراقبت از دندان عصبکشی شده به نتیجه‌گیری بهتر این درمان کمک میکند. این مراقبت‌ها عبارتند از:
- تا 2 ساعت بعد از درمان، از خوردن غذاهای سفت و یا خیلی داغ اجتناب کنید.
- از خوردن غذاهای چسبناک و جویدنی نظیر پیتزا و آبنبات خودداری کنید.
- 24 ساعت بعد عصبکشی با طرف دیگر دهان خود غذا بخورید.
- بلافاصله بعد از عصبکشی نباید غذا بخورید، باید صبر کنید اثر بی‌حسی از بین برود. زیرا ممکن است در اثر داروهای بی‌حسی فشار زیادی به دندان درمان‌شده وارد کنید.
- 3 تا 14 روز بعد از عصبکشی و البته با توجه به توصیه دندانپزشک برای پرکردن دندان اقدام کنید.
- بهتر است تا یک ماه از روکش استفاده کنید، اگر از روکش دندان استفاده نکردید با احتیاط بیشتری غذا بخورید.
- اگر پانسمان دندان افتاد، سریعا برای پانسمان مجدد به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- داروهایی که دندانپزشک تجویز کرده را به طور کامل مصرف کنید.
- بهتر است بعد از عصبکشی از نخ دندان استفاده نکنید.
- موقع مسواک‌زدن با احتیاط برخورد کنید.
- ناحیه تحت درمان را تمیز نگه دارید و از رسیدن آلودگی به این ناحیه جلوگیری کنید.
- در صورتی که درد شدیدی در این ناحیه احساس کردید، سریعا به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- از نی برای نوشیدن استفاده نکنید.
- از خارج‌کردن آب دهان خود اجتناب کنید.
تغذیه بعد از عصبکشی دندان
یکی از مراقبت‌های مهم بعد از انجام عصبکشی، تغذیه است. دندانپزشک توصیه میکند که تا چند روز و حتی چند هفته از خوردن غذاهای سفت، نوشیدنی‌های بسیار داغ و بسیار سرد خودداری کنید. همچنین بلافاصله پس از عصبکشی، نباید غذا بخورید و باید صبر کنید تا اثر داروهای بی‌حسی از بین برود.
برخی از مواد غذایی که خوردن آن‌ها بعد از عصبکشی ممنوع است:
- هویج
- خیار
- آبنبات
- پیتزا
- سیب
- بلال و ذرت
برخی از غذاهایی که می‌توان بعد از انجام عصبکشی آن‌ها را مصرف کرد:
- سوپ جو
- سوپ شیر
- پوره
- پنکیک
- تخم مرغ و سیب‌زمینی آب‌پز
- آش
- موز له‌شده
- املت
عوارض احتمالی پس از انجام عصبکشی و اقدامات لازم برای رفع آن‌ها
حتی قدرتمندترین روشهای درمانی نیز ممکن است عوارضی به همراه داشته باشند و عصبکشی دندان از این قاعده مستثنی نیست. البته عوارض احتمالی عصبکشی دندان، جدی نیستند و می‌توانید آن‌ها را با دندانپزشک خود در میان بگذارید و راه‌حل درمانی مناسب را از او بپرسید.
درد یکی از عوارض حتمی عصبکشی است که طبیعی است. اما اگر درد دندان‌عصب‌کشی شده خیلی شدید بود و یا مدت زیادی به طول انجامید باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
عفونت دندان عارضه دیگری است که معمولا دندانپزشک برای مقابله با آن آنتی‌بیوتیک تجویز میکند.
اگر احساس کردید دندان عصبکشی شده شما دچار برآمدگی شده، برای اصلاح پانسمان آن به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
شکستگی تاج دندان دیگر عارضه احتمالی بعد از عصبکشی است که برای جلوگیری از آن حداقل تا 1 ماه روکش روی دندان بگذارید.
علائم پوسیدگی دندان چیست؟
برخی از علائم هشداردهنده در رابطه با پوسیدگی دندان وجود دارد که وجود آن‌ها نشان‌دهنده نیاز به عصبکشی است. البته نیاز به عصبکشی دندان تنها توسط دندانپزشک و پس از انجام معاینات کامل و دقیق تعیین میشود.
اگر علائم زیر را در خود مشاهده کردید، به این معنی نیست که مشکل دندان شما فقط با عصبکشی برطرف میشود. هر گاه این علائم را داشتید در سریع‌ترین زمان ممکن برای معاینه دندان‌های خود به دندانپزشکی مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- درد شدید، درد ضرباندار و دردی که با تغییر حالت بدن شدت آن تغییر میکند.
- حساسیت لثهها
- تورم و ملتهبشدن لثهها، گاهی حتی تورم به نواحی گردن و گلو نیز منتقل میشود.
- تب
- تورم غدد لنفاوی
پس از مراجعه به مطب دندانپزشکی، دندانپزشک ابتدا با کمک ابزارهایی نظیر پالپ تستر دیجیتال پارکل حساسیت و سلامت دندان شما را ارزیابی میکند و در صورت نیاز دندان شما را عصبکشی میکند.
دندان از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
دندان‌های ما سیستم‌های پیچیده با بخش‌های مختلفی هستند. عفونت و پوسیدگی ممکن است به هر بخش از دندان شما برسد و باعث از بین‌رفتن آن شود. به طور معمول دندانها از دو بخش تشکیل شدهاند، بخش بالایی تاج دندان است که برای ما قابل مشاهده است و بخش پایینی، ریشه یا عصب دندان است که تا استخوان فک ادامه می‌یابد و باعث تثبیت دندان در جای خودش میشود.
علاوه بر این بخش‌های فرعی دیگری هم وجود دارند:
مینای دندان: به پوشش سخت بیرونی دندان، مینا گفته میشود.
عاج دندان: عاج دندان ماده نرم‌تری است که بخش اعظم دندان را تشکیل می‌دهد و مینای دندان را نگه می‌دارد.
سیمان: به ماده سختی که سطح ریشه دندان را می‌پوشاند، سیمان می‌گویند.
پالپ دندان: بافت نرم در مرکز دندان است که جزوی از کانال ریشه محسوب میشود. در مواقعی که پوسیدگی دندان شدید باشد، پوسیدگی به بافت‌های مهمی نظیر پالپ گسترش پیدا میکند و در صورت درمان نشدن باعث تخریب کل دندان میشود.
در چنین مواقعی دندانپزشک به منظور حفظ دندان و جلوگیری از گسترش پوسیدگی به سایر بخش‌ها دندان را عصبکشی میکند. در صورتی که مراقبت از دندان عصبکشی شده به درستی انجام شود، این درمان نتیجه بهتری خواهد داشت.
آیا عصبکشی باعث ضعیف‌شدن دندان میشود؟
برخی بر این باورند که عصبکشی دندان باعث تضعیف ساختار دندان و در نتیجه کاهش طول عمر آن میشود، این در حالی است که این تصور از لحاظ طب دندانپزشکی کاملا غلط است.
همچنین عصبکشی با حذف پوسیدگی‌ها از تخریب کامل دندان جلوگیری میکند و عامل اصلی تضعیف دندان پوسیدگی و آسیب‌دیدگی آن است که درمان زودتر آن به حفظ دندان کمک میکند.
در حقیقت دندان بعد از عصبکشی دچار یک سری تغییرات میشود اما این تغییرات به منزله تضعیف دندانها نیستند.
دندان عصبکشی شده چقدر عمر میکند؟
وقتی که یک دندان دچار پوسیدگی میشود، دو روش درمانی برای آن وجود دارد. می‌توان دندان را به طور کامل کشید و یا می‌توان آن را عصبکشی کرد. معمولا بسیاری از دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند عصبکشی انجام شود و ساختار دندان تا حدودی حفظ شود.
با کشیدن دندان برای حذف پوسیدگی، شرایط برای شما سخت خواهد شد و حتی گاهی از نظر زیبایی با مشکل مواجه خواهید شد. اگر مراقبت از دندان عصبکشی شده به درستی و با دقت کامل انجام شود، این دندان می‌تواند 10 یا حتی 15 سال عمر کند.
در چه صورتی عصبکشی دندان مجددا انجام میشود؟
گاهی اوقات اگر مراقبت از دندان عصبکشی شده به درستی انجام نشود، دندان به عصبکشی مجدد نیاز پیدا میکند. همچنین گاهی ممکن است دندان بیشتر از یک ریشه داشته باشد و به علت پوسیدگی بالا، دندانپزشک نتواند ریشه‌ای که دچار پوسیدگی شده را به درستی تشخیص دهد.
اما نیازی نیست نگران باشید زیرا با وجود ابزاری نظیر پالپ تستر که به تشخیص دقیق دندان دچار مشکل کمک میکند، احتمال عصبکشی مجدد یک دندان بسیار پایین است. همچنین اگر می‌خواهید به عصبکشی مجدد نیاز پیدا نکنید، بهتر است مراقبت از دندان عصبکشی شده را جدی بگیرید.
جمع‌بندی
در این مطلب راجع‌به عصبکشی دندان، عمر دندان عصبکشی شده و عوارض احتمالی پس از عصبکشی، روشهای مراقبت از دندان عصبکشی شده و همچنین تغذیه پس از انجام عصبکشی صحبت کردیم. همچنین در انتهاب مطلب به چندتا از سوالات احتمالی متقاضیان درمان عصبکشی پاسخ دادیم.
بعد از عصبکشی دندان نباید از مواد غذایی سفت مانند موارد زیر استفاده کنید:
- هویج
- خیار
- آبنبات
- پیتزا
- سیب
- بلال و ذرت
عصبکشی یکی از بهترین روشهای درمانی برای دندانهایی است که دچار پوسیدگی شدهاند. در صورتی که بعد از عصبکشی به درستی از دندان مراقبت نشود، احتمال ابتلا به بیماریهای ثانویه و عفونتها زیاد میشود.
درمان ریشه یا Endodontic که در اصطلاح عامیانه به عصبکشی معروف است، یکی از راههای درمانی عالی برای جلوگیری از پیشروی عفونت و پوسیدگی در دندان است. وقتی که پوسیدگی به قسمتهای نرم و پالپ دندان رسیده باشد، دندانپزشک برای نجات دندان و جلوگیری از از بین رفتن کامل آن، اقدام به عصبکشی دندان میکند.
پوسیدگی دندان یکی از مهمترین مشکلات مربوط به دندانها است. علائم زیر نشان میدهند که دندان شما پوسیده شده و احتمالا به عصبکشی نیاز دارد:
- درد شدید، درد ضرباندار و دردی که با تغییر حالت بدن شدت آن تغییر میکند.
- حساسیت لثهها
- تورم و ملتهبشدن لثهها، گاهی حتی تورم به نواحی گردن و گلو نیز منتقل میشود.
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- بوی بدن دهان
