دندانها به عنوان یکی از اصلیترین عناصر دستگاه گوارش انسان نقشی حیاتی به عهده دارند و درک عمیق از مورفولوژی و عملکرد هر یک از گروههای دندانی، برای اجرای دقیقتر پروسههای ترمیمی، جراحی و پروتزی در دندانپزشکی ضروری است. در این مقاله به بررسی کلی تفاوتها و ساختار دندانهای قدامی و خلفی میپردازیم تا با شناخت بهتر دندانها، بتوانیم از این مرواریدهای گرانبهای درون دهانمان بهتر مراقبت کنیم.
آناتومی دندان قدامی و خلفی
کافی است که یک مرتبه در آینه نگاهی به دندانهایتان کرده باشید تا متوجهی تفاوت ظاهری دندانها با یکدیگر شده باشید. بهطورکلی دندانها به دو دستهی اصلی دندان خلفی (عقبی) و دندان قدامی (جلویی) تقسیم میشوند. در آناتومی دندانهای خلفی و قدامی چندین بخش مختلف وجود دارد:
- عاج دندان: لایهای سخت و زردرنگ است که زیر مینای دندان و در اطراف پالپ قرار دارد و بخش اصلی ساختار دندان را تشکیل میدهد.
- ریشهی دندان: بخشی از دندان است که در استخوان فک قرار دارد و دندان را در جای خود نگه میدارد.
- مینای دندان: سختترین و بیرونیترین لایهی دندان است که از آن در مقابل آسیبها محافظت میکند.
- پالپ دندان: ناحیهی مرکزی دندان است که شامل عصبها، بافت همبند و رگهای خونی میشود.
- برآمدگیها و برجستگیهای سطح دندانها: این برجستگیها که روی سطح دندان وجود دارند به فرایند جویدن و خردکردن غذا کمک میکنند.
فهرست مطالب
Toggleدندان خلفی و قدامی کجاست؟
همانطور که مشاهده کردید هرکدام از این اجزا مسئولیت و ساختار متفاوتی نسبت به سایرین دارند. در ادامهی این مقاله بیشتر به توضیح جزئیات دندانهای خلفی و قدامی میپردازیم.
دندانهای قدامی(Anterior teeth)
دندانهای قدامی یا جلویی همانطور که از اسمشان پیداست دندانهایی هستند که در قسمت جلویی فک قرار دارند و بهمحض صحبتکردن در معرض دید خواهند بود. اولین دندانی که درون دهان کودکان رشد میکند دندان قدامی است دندانهای قدامی شامل ثنایا و دندانهای نیش میشود.
دندانهای ثنایا چهار دندان جلویی فک بالا و چهار دندان جلویی فک پایین هستند که با بریدن و خردکردن غدا به هضم مکانیکی و اولیهی غذا کمک میکنند. دندانهای نیش نسبت به ثنایا قویتر و بزرگتر هستند و لبههای این دندانها صاف و تیز است. این دندانها در کنار دندانهای ثنایا جای گرفته و در مجموع چهار عدد هستند. دوتا در فک بالا و دوتا در فک پایین. نقش اصلی این دندانها برشدادن و یا نگهداری غذاست. دندانهای ثنایا و نیش تکریشهای و دارای تاج صاف و باریکی هستند که مناسب بریدن غذاست.
دندانهای خلفی Posterior teeth
دندانهای خلفی شامل پرمولرها(آسیاب کوچک) و مولرها(آسیاب بزرگ) میشوند، دندانهای پرمولر که با نام دو لختی یا آسیاب کوچک نیز شناخته میشوند، بین دندان نیش و مولر قرار دارند. این دندانها دارای دو یا سه کاسپ هستند و در هر فک چهار عدد از این دندان وجود دارد که به آنها پرمولر اول و دوم میگویند.
دندانهای مولر شامل 12 دندان عقبی میشوند که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نام دارند. دندانهای خلفی به علت وظیفهای که در آسیاب و لهکردن مواد غذایی به عهده دارند اندازهای بزرگتر و پهنتر نسبت به دندانهای قدامی دارند.
تعداد ریشه و کانال، درون دندانهای خلفی بیشتر از دندانهای جلویی است. دندانهای آسیاب فک بالا سه کانال و دندانهای آسیاب فک پایین دو کانال دارند. در دندانهای آسیاب کوچک معمولا بین دو تا چهار برجستگی و در دندانهای آسیاب بین چهار تا پنج برجستگی وجود دارد که به جویدن غذا کمک میکنند.
دندانهای آسیاب کوچک اغلب دارای دو ریشه هستند.دندان آسیاب ۱، ۲ و ۳ فوقانی سه ریشه دارند و دندان آسیاب پایینی ۱، ۲ و ۳، دو ریشهای هستند. تعداد ریشهی دندانهای آسیاب بزرگ هم بین دو یا سه ریشه است که در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد.
مقایسهی آناتومی دندانهای قدامی و خلفی
دندانهای قدامی و خلفی هردو در کنار یکدیگر نقشی اساسی در عملکرد کلی دهان و سیستم گوارشی دارند اما درک تفاوت آناتومی دندان قدامی و آناتومی دندان خلفی به ما کمک میکند تا مراقبتهای دندانی را بهتر انجام داده و از مشکلاتی که ممکن است برای هر دندان پیش بیاید جلوگیری کنیم. تفاوتهای اصلی دندانهای خلفی و دندانهای قدامی عبارتاند از:
- موقعیت مکانی: دندانهای قدامی دندانهای جلویی شامل ثنایا و دندان نیش میشود. دندانهای خلفی شامل پرمولرها و مولرها میشوند
- تعداد ریشهها: دندانهای قدامی تکریشهای و دندانهای خلفی تعداد ریشهی بیشتری دارند که در همهی افراد یکسان نیست بین یک، دو یا سه ریشهای هستند.
- وظیفه: وظیفهی اصلی دندانهای قدامی خردکردن و بریدن غذاست درحالیکه دندانهای خلفی بیشتر به آسیابکردن غذاها میپردازند.
مراقبت از دندانهای قدامی و خلفی
نحوهی مراقبت از این دو نوع دندان بهصورت عمومی مشابه است اما به علت تفاوتی که در موقعیت مکانی با یکدیگر دارند تفاوتهای جزئی هم در مراقبت وجود دارد.
مراقبت عمومی از دندانهای قدامی و خلفی
- استفادهی منظم از مسواک و دهانشویه: مسواکزدن بهطور منظم و حداقل روزی دو مرتبه کمک قابلتوجهی به سلامت دندانها میکند. همچنین استفاده از دهانشویه باعث کاهش میزان باکتری درون دهان شده و آن را ضدعفونی میکند.
- استفاده از نخ دندان: شما میتوانید با استفاده از نخ دندان، ذرات غذایی باقیمانده را از میان دندانها جدا کرده و از پوسیدگی دندانها جلوگیری کنید.
- تغذیهی سالم: داشتن یک روتین غذایی سالم و استفادهنکردن از نوشیدنیهای شیرین و اسیدی نقش مهمی را در سلامت دندانهای شما ایفا میکنند.
- مراجعهی منظم به دندانپزشک: یکی از روشهای جلوگیری از آسیبدیدن عمیق دندانها، مراجعه مرتب به دندانپزشک است تا قبل از آسیب جدی دیدن دندانها به پیشگیری بپردازید.
مراقبت اختصاصی دندانهای قدامی
برای مراقبت از دندانهای قدامی باید مراقبت ویژهای کرد چراکه این دندانها بیشتر در معرض آسیبهای فیزیکی و سایشی هستند این مراقبتها عبارتاند از:
- پرهیز از گاززدن اجسام سفتوسخت
- استفاده از محافظ دندانی(در صورت انجام ورزشهای خطرناک برای دندان مثل بوکس)
- مراجعه به دندانپزشک برای انجام کارهای زیبایی
مراقبت اختصاصی دندانهای خلفی
مراقبت از دندانهای خلفی اهمیت زیادی دارد؛ چراکه این دندانها عموما بیشتر از دندانهای قدامی در معرض آسیب هستند. مراقبتهایی که میتوانید برای دندانهای خلفی در نظر داشته باشید عبارتاند از:
- تمیزکردن دقیق: هنگام مسواکزدن و نخدندان کشیدن حتما توجه کنید که دندانهای خلفی را فراموش نکرده باشید. شما میتوانید از مسواکهایی که سر کوچک دارند استفاده کنید.
- جویدن کامل غذا: هنگامی که غذا را میجوید توجه داشته باشید تا این عمل بهصورت یکنواخت انجام شود تا از واردشدن فشار بیشتر به دندانهای خلفی جلوگیری شود.
ترمیم دندانهای قدامی و خلفی چگونه است؟
در طول زمان و به دلیلهای مختلف دندانها دچار آسیب و یا بهاصطلاح پوسیدگی میشوند. این پوسیدگیها باید دراسرعوقت ترمیم شوند تا آسیبی به عصب دندان وارد نشود. برای ترمیم دندانها نیاز به ابزارهای خاص و ویژهای داریم که رایجترین آنها عبارتاند از:
- سیستمهای باندینگ
- فایلهای دستی و روتاری
- ماتریکسهای شفاف
- کرامپون
- فرزهای دندانپزشکی
- سیستمهای اندودنتیک
علاوه بر این ابزارها ابزارهای متفاوت و بیشتری هم برای ترمیمهای دندان موردنیاز است که همگی در کنار یکدیگر برای ترمیم دندانها استفاده میشوند. روشهای متفاوتی برای ترمیم دندانهای قدامی و خلفی وجود دارند که بهصورت مجزا به بررسی آنها میپردازیم.
ترمیم دندانهای قدامی
دندانهای قدامی به علت تاثیر زیادی که در زیبایی ظاهری افراد دارند اغلب نیاز بیشتری به دقت و ظرافت برای ترمیم دارند.
- ترمیم دندان به کمک کامپوزیت: برای ترمیم دندانها به کمک کامپوزیت، از مواد رزینی که با رنگ دندان بیشترین هماهنگی را داشته باشند استفاده میکنند. این کامپوزیتها میتوان برای انواع ترمیمهای بزرگ و کوچک و یا حتی ترکها استفاده کرد.
- ونیر: این ماده که برای ترمیم دندان و یا کارهای زیبایی مورد استفاده قرار میگیرد، لایهی نازکی است که روی دندانها گذاشته میشود تا ظاهر و یا پوسیدگی دندانها را ترمیم کند.
- روکش: یکی از روشهای ترمیم دندانهای قدامی استفاده از روکشهای شفاف است که به کمک آنها دندانها ترمیم میشوند.
ترمیم دندانهای خلفی
دندانهای خلفی به علت درگیری بیشتر با مواد غذایی احتمال پوسیدگی بالاتری نسبت به دندانهای قدامی دارند. روشهای متداول ترمیم دندانهای خلفی عبارتاند از:
- پرکردگی آمالگام: آمالگام آلیاژی از جنس نقره، قلع و مس است که رنگی تیره دارد و برای دندانهای خلفی گزینهای مناسب است. ماندگاری آمالگام نسبت به کامپوزیت بیشتر است و برای پرکردن پوسیدگیهای عمیق و بزرگ قابلاستفاده است.
- اینلی و آنلی: قطعاتی هستند از جنس پرسلن و یا طلا که برای ترمیمهای دندان استفاده میشوند. این روش برای ترمیمهای بزرگ و عمیق قابلاستفاده است و بهطورکامل درون دندان و یا روی دندانها قرار داده میشود.
- روکشها: یکی دیگر از روشهای ترمیم دندانهای خلفی استفاده از روکش است. به کمک روکشها میتوان از ساختار دندان محافظت کرد.
استفاده از ابزارهای مناسب برای دندانهای خلفی و قدامی
استفاده از مواد ترمیمی باکیفیت، نقش مهمی را در روند درمان و همچنین زیبایی ظاهری دندانها دارد.
علاوه بر موادی که استفاده میکنید ابزاری که برای ترمیم دندانها مورداستفاده قرار میگیرد اهمیت بسیار زیادی دارد. ابزار باکیفیت و کارآمد علاوه بر افزایش دقت کار، روند درمان را سرعت میدهد و موجب صرفهجویی در زمان خواهد شد. شما میتوانید با سفارش مواد دندانپزشکی خود به سایت دنتیوا خریدی مطمئن و رضایتبخش داشته باشید. در دنتیوا سفارش شما در کمترین زمان ممکن آماده خواهد شد و سعی اصلی ما بر این است که در سریعترین حالت ممکن، شما سفارش خود را تحویل بگیرید. تمام محصولات در دنتیوا ضمانت اصالت دارند و علاوه بر این اگر از خرید خود رضایت نداشتید میتوانید ظرف مدت 7 روز سفارش خود را بازگشت بدهید.